Türkiye Çevre Ajansı'nın da kurulması dahil çevreye ilişkin düzenlemeler içeren 35 maddelik kanun teklifinin 12 maddesi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Doğa ve yaşam savunucularının çevre politikaları üzerinde kamu denetimini kaldıracağı gerekçesiyle kurulmaması gerektiği uyarılarını yaptığı Türkiye Çevre Ajansı’nın kurulması da kabul edilen maddelerle birlikte karara bağlandı.
Ajansın faaliyetleri, çevre kirliliğini önleme ve yeşil alanların korunmasına, iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlama, döngüsel ekonomi ve sıfır atık yaklaşımı doğrultusunda kaynak verimliliğini artırma ile ulusal ölçekte depozito yönetim sistemi kurulmasına, işletilmesine, izlenmesine ve denetimine yönelik faaliyetlerde bulunma başlıklarını kapsayacak.
Ajansın, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen ve belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı sistem üzerinden çalışması öngörülüyor.
MUHALEFETTEN ŞERH
Depozito uygulamasını zorunlu hale getirecek, çevreyi kirletenlere cezayı artıracak teklif, özellikle kurulmak istenen Türkiye Çevre Ajansı’nın yetki görev ve organlarının seçimiyle ilgili tartışma konusu olurken, teklife CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi düşmüştü.
CHP’nin muhalefet şerhinde teklifin görüşmelerine çevre, ekoloji örgütlerinin katılımının sınırlı tutulması eleştirildi. Çevre kirliliğini önlemek, ulusal ölçekte depozito yönetim sistemi kurulması, işletilmesine yönelik faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulan ajans için “Sorumluluk almadan fazlaca yetki, kadro ve bütçe alan, mali muafiyetleri olan, denetim yetkisi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na rakip hatta paralel bir bakanlık olan, ama kendisi iç ve dış denetimden muaf olan yeni bir kamu kurumu kurulmaktadır” denildi.
HDP’nin şerhinde Türkiye ile ilgili, “Çöp ithal eden ülke”, “Plastik atıkların gönderildiği ülke” haberleri yapılırken söz konusu teklifle nasıl denetleneceği belirsiz bir ajansa, kamusal olmayan bir yaklaşımla yetki devri yapıldığı belirtildi.
İYİ Parti ise, “Dünya örneklerine baktığımızda depozito iade sistemlerini yürüten yapıların merkeziyetçi yapılar olduğu görülmektedir. Bu anlamda Türkiye Çevre Ajansı'nın merkeziyetçi bir şekilde konumlanması isabetlidir. Ancak denetimden yoksun bir merkeziyetçilik ve paralel bakanlık yetkilendirmeleri söz konusu kurumda zaman içerisinde yozlaşmaya sebep olacak niteliktedir” ifadeleriyle teklife şerh düştü.
