İstanbul’da İstiklal Caddesi'nde 13 Kasım Pazar günü düzenlenen ve 6 kişinin hayatını kaybettiği bombalı saldırı ardından sosyal medyada yanlış bilgi içeren birçok paylaşım yapıldı.
Doğru olmayan bazı iddialar, WhatsApp ve Telegram gibi haberleşme uygulamalarında da yoğun olarak paylaşıldı.
Bu yanlış bilgi paylaşımlarından en dikkat çekici olanları:
Saldırının faili Jiyan Tosun değil
Zafer Partisi Genel İdare Kurulu üyesi Adem Taşkaya, patlamanın ardından Twitter’da, olayın şüphelisinin fotoğrafını kullanıp “Taksim’deki hain saldırıyı yapan kişi Jiyan Tosun adında PKK’lı bir avukat” paylaşımını yaptı.
Taşkaya, paylaşımını kısa süre sonra silerken bu iddia sosyal medyada ve çeşitli haberleşme uygulamalarında hızla yayıldı.
Saldırıdan bir gün sonra yetkililer, şüphelinin Ahlam Albashir olduğunu açıkladı.
Tosun, hakkındaki paylaşımla ilgili olarak suç duyurusunda bulundu.
İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi Eş Başkanı Sevil Turgut, 18 Kasım'da konuyla ilgili düzenlenen basın açıklamasında, “Paylaşım 3 dakika sonra kaldırılmış olsa da ekran görüntüsü alınıp, çok sayıda hesap tarafından anında yaygınlaştırıldı. Aynı zamanda Jiyan’a, ailesine ve Eş Genel Başkanımız Eren Keskin’e ölüm tehditleri gelmeye başladı. Çünkü telefon numaraları Telegram, WhatsApp ve hatta oyun gruplarında paylaşılmıştı” dedi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Özel Raportörü Mary Lawlor, konuyla ilgili Twitter’dan yaptığı açıklamada, Tosun ve ailesine yönelik tehditlerle ilgili haberlerden kaygı duyduğunu, yetkililerin bu durumu düzeltmesi ve koruma sağlaması gerektiğini belirtti.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, TBMM’deki bakanlık bütçe görüşmelerinde, HDP Milletvekili Züleyha Gülüm'ün konuyla ilgili sorusuna yanıt vererek, Tosun için koruma kararı alındığını açıkladı.
TikTok videosundaki Somalili kadın, Albashir’in kardeşi olduğunu söylemiyor
Saldırıdan sonraki günlerde TikTok’ta Somalili bir kişinin patlamayla ilgili çektiği bir video yayımlandı.
Bu video, hem TikTok hem de diğer sosyal medya platformlarında, kadının, zanlının kardeşi olduğunu söylediği iddiasıyla yayıldı.
İddiaya göre kadın, kardeşinin masum olduğunu da belirtiyordu.
Ancak bu iddia doğru değil.
BBC Somali Servisi videoyu inceledi ve Somalili olduğunu teyit ettiği kadının söylediklerinin çevirisini yaptı.
Bu videoda kadınının, zanlı ile herhangi bir yakınlığı olduğuna dair bir cümlesi bulunmuyor.
Kadın videoda, saldırıya ve zanlının saldırıyla ilişkisine dair bazı şüphelerini dile getiriyor ve Türkiye'deki Somalililer ile yabancılara dikkatli olma çağrısı yapıyor:
"Lütfen dikkat olun. Tüm Somalililer ve burada yaşayan yabancılar dikkatli olmalı zira polis şimdi, ülkede yaşayan yabancıların evlerine giriyor ve tüm masum yabancıları topluyor.
"Vaziyet ciddi, bu durumdan korkuyorum ve bu yüzden Somalilileri ve yabancıları dikkatli olmaya ve evde kalmaya çağırıyorum. Allah'tan güvende olmamızı sağlamasını diliyorum. Saldırının tüm kurbanları için dua ediyorum ve bu olayın sorumlularının bu saldırı nedeniyle en büyük bedeli ödemesini diliyorum."
TikTok’taki paylaşım bir süre sonra paylaşan kişi tarafından silinirken video, yanlış çeviriyle farklı sosyal medya uygulamalarında farklı hesaplardan yayılmaya devam etti.
İntihar saldırısı görüntüleri eski tarihli
13 Kasım Pazar günü, saldırıdan hemen sonra sosyal medyada, patlamayı gösterdiği iddia edilen birçok yanlış görsel malzeme paylaşıldı.
Bunlardan en fazla öne çıkanı, bir erkek intihar saldırganını İstiklal Caddesi’nde gösteren videoydu.
Bu video, sosyal medyada bazı haber hesapları tarafından da paylaşıldı.
Ancak video yanlış çünkü 13 Kasım’daki patlama değil 2016’da yine bu caddede düzenlenen saldırıyla ilgili.
Video, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüyle bağlantılı bir saldırganın 19 Mart 2016 tarihinde düzenlediği intihar saldırısını gösteriyor.
İkinci saldırı ve Şişhane’de çatışma söylentileri doğru değil
13 Kasım akşamı özellikle İstanbul’daki WhatsApp ve Telegram gruplarında, bombalı saldırı ardından Şişhane’de polis ile bir grup arasında silahlı çatışma çıktığı ve ikinci bir bombalı saldırı düzenlendiği söylentileri de yayıldı.
Bu iddiaları sosyal medyada paylaşan hesaplar da oldu.
Ancak bu söylentiler doğru değil.
Olay akşamı Şişhane’de polis ile bir grup arasında bir çatışma yaşanmadı.
İkinci bir patlama da gerçekleşmedi.
BBC Türkçe’nin çevredeki esnaftan edindiği bilgiye göre, aynı akşam Beyoğlu Öğretmen Evi önündeki şüpheli paket ise uzman ekipler tarafından fünye ile patlatıldı ancak pakette herhangi bir patlayıcı olmadığı anlaşıldı.
