"İstanbul Sözleşmesi" olarak bilinen "Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi"nin imzaya açılmasının üzerinden 10 yıl geçti. 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul'da imzaya açılan sözleşmeyi imzalayan ilk ülke olan Türkiye, 20 Mart'ta Cumhurbaşkanlığı kararıyla sözleşmeden çekildiğini duyurdu.
Toplumsal cinsiyet temelli her türlü şiddete karşı olan "İstanbul Sözleşmesi," şiddet sorununa dair bugüne kadar hazırlanmış en kapsamlı uluslararası sözleşme olarak biliniyor. Sözleşme, kadına yönelik şiddet ve ev içi şiddetle mücadele yöntemlerine ilişkin taraf ülkelere yükümlülükler getiriyor.
İstanbul Sözleşmesi'nin 10'uncu yılı sebebiyle anlaşmanın imzacısı olan Avrupa Konseyi üyeleri geçen hafta yaptıkları açıklamada, sözleşmenin kriterlerinden uzaklaşmaya yönelik adımları kınadı. Sözleşmenin yazım aşamasında katkılar sunan, sözleşme imzaya açıldığında da çekincesiz imzalayan ve onaylayan Türkiye, bu kriterlerden uzaklaşan ülkeler arasında bulunuyor.
#İstanbulSözleşmesi10Yaşında ile sosyal medya kampanyası
İstanbul Sözleşmesi'ne imza atılmasının ardından, sözleşmede yer alan ilkelere bağlı kalınarak "6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun" hazırlanmıştı. Türkiye'de kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında hazırlanan en önemli kanun böylece 20 Mart 2012 tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak Türkiye, bu tarihten dokuz sene sonra, yani 20 Mart 2021 tarihinde 6284 Sayılı Kanun'a dayanak olan İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararı aldı.
Kadınlar kararı protesto etmek için ülkenin dört bir yanında protesto gösterileridüzenledi. Kadın örgütleri, barolar, sivil toplum kuruluşları ile CHP, İYİ Parti ve DEVA Partisi, kararın iptali için Danıştay'a başvurdu. Danıştay'a yapılan başvurularda, kararın hukuken hükmünün olmadığı, Türkiye'nin kanunla yürürlüğe giren bir uluslararası sözleşmeden Cumhurbaşkanlığı kararıyla taraf olmaktan çıkarılamayacağı, sözleşmenin Meclis iradesi yok sayılarak feshedilmesinin olmadığı belirtildi.
Son olarak Nisan ayında, sözleşmenin 1 Temmuz 2021'de sona ereceğine ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlandı. Kadınlar bugün #İstanbulSözleşmesi10Yaşında etiketiyle sosyal medya kampanyası yapacak.
Burcu Karakaş
