1992 yılında Ubıh dilini son konuşan insan Tevfik Esenç'in ölümü üzerine Ubıhça dili dünyadan yok oldu. Bunun üzerine Esenç'in torunu Burcu Esenç, dedesinin izlerinin peşinden bir yolculuğa çıktı.
Bu yolculuk sonunda, Ubıh halkını ve bir dilin dünyadan kaybolma hikayesini anlatan "Bir Rüya Gördüm, Anlatsam Da Anlamazsınız" belgeseli çıktı ortaya.
Yönetmenliğini Burcu Esenç ile Cantekin Cantez'in birlikte üstlendikleri film, 31 Mart'ta "Günün Filmi" olarak çevrimiçi film izleme platformu MUBI'de gösterime giriyor.
Kuzey Kafkas halklarından konuştuğu Ubıhların dilini ve Ubıh Tevfik Esenç'in ana dilinin kaybolmaması için hayatı boyunca verdiği mücadelenin öyküsünü konu alan "Bir Rüya Gördüm, Anlatsam Da Anlamazsınız" belgeseli, gösterildiği ulusal ve uluslararası festivallerdedegösterilen film ile ilgili olarak Burcu Esenç şunları söylüyor:
"Oğluma anadilinde bir isim vermek istedim ancak Ubıh dilinde erkek ismi hatırlayan hiç kimse kalmadığını fark ettim. Bunun üzerine dedemin izlerinin peşinden bir yolculuğa çıktım. Dedem, dünya üzerinde Ubıh dilini konuşan son insanlardan biri ve bir anadil savaşçısıydı. 'Bir rüya gördüm, anlatsam da anlamazsınız' demişti çünkü rüyası Ubıhça idi ve dünya üzerinde hiç kimse onun dilini konuşamıyordu. Onun vefatı bir hikâyenin sonu ama benim için yepyeni bir hikâyenin başlangıcı oldu ve sonunu bilmediğim bir yolculuğa çıktım. Bu yolculuk belgeselci olarak bana çok farklı bir serüven yaşattı. Ama asıl önemlisi bir Ubıh olarak kendi köklerimin izini sürdüm."
