CHP İstanbul Milletvekili  sezgin tanrıkulu, Türkiye’de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında Türkiye’de çocukların durumuna dikkat çekmek için bir rapor hazırladı. 

‘Türkiye’de Çocuk’ başlığıyla hazırlanılan raporda şu veriler yer alıyor:

  • 2020 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, Türkiye nüfusunun (83.614.362 kişi) yüzde 22,8’i (yaklaşık 19 milyon kişi) çocuklardan oluşuyor.
  • 2019 verilerine göre 720 bin dolayında çocuk ekonomik faaliyetlerde çalışıyor.
  • Çocuk İşgücü Araştırması 2019 sonuçlarına göre, çalışan çocukların yüzde 79,7’ni 15-17 yaş, yüzde 15,9’unu 12-14 yaş, yüzde 4,4’ünü ise 5-11 yaş grubundaki çocuklar oluşturdu.
  • Çalışan çocukların yüzde 70,6’sını erkek, yüzde 29,4’ünü ise kız çocukların oluşturduğu görüldü.
  • Çalışan erkek çocukların yüzde 65,6’nın, kız çocukların ise yüzde 66’nın eğitime devam ettiği de istatistiklerde belirtildi. Bu durumda çalışan erkek çocukların yüzde 34,4’nün, kız çocukların da yüzde 34’nün eğitimine devam edemediği ortaya çıkıyor.
  • İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin Verilerine göre, 2020 yılında 68 çocuk işçi yaşamını yitirdi.
  • Çocukların 22’nin 14 yaş ve altında, 46’nın ise 15-17 yaş arasında çocuk/genç işçi olduğu belirlendi.
  • 2021’nin ilk üç ayında ise 8 çocuk işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
  • Ocak ayında 1 (konaklama işkolunda), Şubat ayında 4 (tarım ve inşaat iş kollarında), Mart ayında ise 3 (tarım işkolunda) çocuk işçi yaşamını yitirdi.

Milli Eğitim Bakanlığının istatistiklerine göre;

  • 5 yaş net okullaşma oranı, 2018/2019 öğretim yılında yüzde 75,2 olarak gerçekleşti.
  • Ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı ise yüzde 93,3 oldu.
  • Net okullaşma oranı cinsiyet bazında karşılaştırıldığında, erkek çocuklar için ortaokul seviyesinde net okullaşma oranının yüzde 92,9, kız çocukları için ise yüzde 93,6 olduğu görüldü.

Raporunun pandemi döneminde eğitim bölümünü Eğitim-Sen açıklamalarına dayandıran Sezgin Tanrıkulu, Nisan 2020 tarihi itibariyle dünya genelinde 188 ülkede okulların kapatıldığı ve birçok ülkede uzaktan eğitime geçildiğini hatırlattı.

Rapora göre Türkiye’de en az 6 milyon öğrenci bilgisayar ve internet bağlantısına ulaşamadığı için eğitim sisteminden dışlandı.

77 OECD ülkesi arasında Türkiye’nin "sessiz çalışma yeri olan öğrenciler" listesinde 49. sırada yer aldığı, bilgisayar sahipliği oranının yüzde 44,1 olduğu vurgulandı.

Açıklamada, "Okul Çalışmaları İçin Bilgisayara Erişim"i listesinde de Türkiye’nin 77 ülke arasından 64. olduğunu belirtildi.

Özellikle yoksul ve kırsal bölgelerde öğrencilerin yarıdan fazlasının EBA’ya erişemediği belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi:

"Pandemi sürecinde özellikle yoksul emekçi çocukları, özel eğitim kapsamındaki çocuklar, tarım işçisi çocuklar, anadili farklı olan çocuklar ve dezavantajlı gruplar uzaktan eğitime ulaşamamış, sistemin tamamen dışına itilmişlerdir.”

Çocuk raporun geri kalanında Sezgin Tanrıkulu, çocuk hakları ve çocuklara karşı cinsel istismar verilerine yer verdi.

Buna göre:

  • 2014-2017 yılları arasındaki üç yıllık dönemde 7 bin 466’sı erkek çocuğu, 51 bin 818’i kız çocuğu olmak üzere toplam 59 bin 284 çocuk cinsel istismara maruz kalmıştır.
  • Cinsel istismar olgusu erkek çocuklarda yaş küçüldükçe (11 yaş altı erkek çocuklarda) bu oran yüzde 47.15 dolayında, kız çocuklarda ise yaş büyüdükçe (15-17 yaş aralığında kız çocuklarda) bu oran yüzde 59.18 dolayında ortaya çıkmaktadır.
  • Raporda, istatistiklere göre “çocuk gelinler” sorununda yüzde 13,2 ile Ağrı ilk sırada yer alıyor. Daha sonra yüzde 13 ile Muş, yüzde 10,6 ile Kars’ta görüldüğü belirtildi.
  • Buna karşılık, kız çocuk evlenmelerinin toplam içindeki oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 0,2 ile Tunceli, yüzde 0,7 ile Bayburt ve Rize olduğu vurgulandı.

Sezgin Tanrıkulu, raporunda şiddet mağduru çocukların durumuyla ilgili Bianet’in ‘’erkek şiddeti’’ çetelesi verilerini paylaştı:

  • Buna göre 2020 yılında en az 26 çocuk erkekler tarafından öldürülmüş,
  • 2020’de en az 265 çocuk istismar edilmiş.
  • 2021 yılı (Ocak – Nisan) en az 6 çocuk öldürülmüş ve 41 çocuk istismar edilmiştir.
  • 2021 yılında en az 2 çocuk kara mayınları, en az 1 çocuk ise polis aracının çarpması nedeniyle yaşamını yitirmiştir.
  • Ayrıca 2021 yılı ilk üç ayında en az 10 çocuk gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kalmıştır.

Raporda yer alan bir diğer veri ise cezaevlerinde kalan çocukların durumuyla ilgili.

Rapora göre Türkiye’de yedi ilde “çocuk ve gençlik kapalı cezaevi”, dört merkezde ise sadece hükümlü çocukların kaldığı çocuk eğitim evlerinin olduğunu, ayrıca kapalı cezaevlerinde çocuklar için ayrılmış bölümler bulunduğu belirtildi.

15 Nisan’da yürürlüğe giren infaz yasasına kadar cezaevlerinde 12-17 yaş arası 3 binin üzerinde çocuk var. Tahliyelerden sonra bu sayının 2 bin 600’e düştüğü tahmin ediliyor. Resmi rakamlar ise henüz açıklanmadı.

Sezgin Tanrıkulu, 2020 yılı Temmuz Ayında cezaevlerinde anneleriyle birlikte kalan bebeklere ilişkin meclise yazılı soru önergesi sunduğunu, Adalet Bakanı’nın anneleriyle beraber kalan bebeklerin sayısını açıklamadığı yanıta göre 18 Şubat 2019 itibariyle ceza infaz kurumlarında 12-15 yaşında 146, 15-18 yaşında 2.764 tutuklu ve hükümlü bulunuyor.