Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 10-23 Nisan 2024 tarihinde 15 kentte yerel seçimlere ilişkin saha araştırması yaptı. Ankara, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Mardin, Mersin, Şanlıurfa, Şırnak, Diyarbakır, Van, Batman, Kars, Bingöl, Elazığ, Gaziantep’te bin 291 kişinin katıldığı ve online olarak gerçekleşen çalışmada, seçimler sonrası en çok tartışma konusu olan “katılım oranlarına” dair seçmen algısı ölçülmeye çalışıldı.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, “31 Mart 2024 Yerel Seçimlerine ve Seçimlere Katılım Oranlarına Dair Anket Çalışma Raporu’nu açıkladı. Raporda, şu tespitlere yer verildi:
“Araştırma grubuna yöneltilen ‘31 Mart 2024’de yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz’ sorusuna katılımcıların yüzde 51,4’ü CHP, yüzde 18,7’si AKP, yüzde 15,3’ü DEM Parti, yüzde 10,7’si ‘Oy kullanmadım’ yanıtlarını vermişlerdir.
‘Oy kullanmadım’ diyenlerin yüzde 30,4’ü ‘partimin yanlış tutumlarından kaynaklı’, yüzde 21,7’si ‘gerek duymadım’, yüzde 13’ü ‘şehir dışında olduğum için’, yüzde 12,4’ü ‘alternatifler arasında tercih yapmamak için’, yüzde 10,9’u ‘sağlık sorunlarımdan kaynaklı’, yüzde 10,2’si ‘mevcut düzeni meşrulaştırmamak için’, yüzde 1,4’ü ‘adil bulmadığım önseçimlerden kaynaklı’ oy kullanmadığını bildirmiştir. Çalışmaya katılan araştırma grubu içinde, parlamentoda grubu bulunan İYİ Parti’ye oy veren seçmenlerin bulunmadığı dikkat çekmiştir. O nedenle verilen yanıtlar ve oy tercihleri karşılaştırmalarında İYİ Parti’ye oy verenlerin algı ve eğilimleri yer almamıştır.
AKP'ye oy verenlerin yüzde 36'sı partilerini başarılı bulmuyor
Araştırma grubunun yüzde 52,4’ü ‘seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdiği partiyi başarılı bulduğunu’ bildirirken, yüzde 12,9’u ‘başarılı bulmadığını’, yüzde 23,3’ü ‘kısmen başarılı bulduğunu’ ifade etmiştir.
‘Seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdiğiniz partiyi başarılı buluyor musunuz’ sorusunun 31 Mart 2024’te yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz’ karşılaştırmasına bakıldığında; AKP’ye oy veren katılımcıların yüzde 31,4’ü, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 67,6’sı, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 54,5’i, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 95,2’si ‘Evet oy verdiğim partiyi başarılı buluyorum’ derken, AKP’ye oy veren katılımcıların yüzde 36’sı, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 5,9’u, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 18,7’si, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 2,4’ü ‘Hayır başarılı bulmuyorum’ yanıtı verdi.
AKP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 83,1’i, CHP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 67,2’si, DEM Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 69,7’si, ‘Oy kullanmadım’ yanıtını eren görüşmecilerin yüzde 73,2’si Türkiye geneli katılımın düşük olduğunu düşündüğünü bildirmiştir.
Katılımcıların yarısı, AKP seçmeninin seçime katılmadığını düşünüyor
Türkiye genelinde seçimlere katılımın düşük olduğunu düşünenlere yöneltilen ‘Türkiye genelinde en çok hangi parti seçmeninin katılmadığını düşünüyorsunuz’ sorusuna; katılımcıların yüzde 50,5’i AKP, yüzde 12,3’ü AKP ve DEM Parti, yüzde 11’i ‘bütün partilerin seçmenleri’, yüzde 7,6’sı AKP-MHP, yüzde 6,5’i DEM Parti yanıtını vermişlerdir.
Türkiye geneli seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünen görüşmecilerin yanıtları ile 31 Mart 2024’te yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz’ sorusuna verilen yanıtların karşılaştırmasına baktığımızda;
AKP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 42,1’i AKP, yüzde 14,9’u ‘bütün partilerin seçmeni’, yüzde yüzde 13,4’ü AKP-DEM Parti; CHP’ye oy veren görüşmecilerin, yüzde 55,3’ü AKP, yüzde 13,3’ü AKP-DEM Parti, yüzde 8,4’ü AKP-MHP; DEM Parti’ye oy veren oy veren görüşmecilerin, yüzde 69,6’sı AKP, yüzde 9,4’ü DEM Parti, yüzde 9,4’ü ‘bütün partilerin seçmenleri; ‘Oy kullanmadım’ yanıtını veren görüşmecilerin, yüzde 25,7’si AKP, yüzde 24,8’si ‘bütün partilerin seçmenleri’, yüzde 16,8’i AKP ve DEM Parti seçmeninin daha çok katılmadığını düşündüğünü ifade etmiştir.
Araştırma grubuna yöneltilen ‘31 Mart 2024 belediye başkanlığı seçiminde, oy kullandığınız kentte, seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz’ sorusuna katılımcıların yüzde 62,3’ü ‘Evet’ yüzde 37,7’si ‘Hayır’ yanıtı vermiştir. ‘Sizce kentinizde seçime katılmama nedeni nedir’ sorusuna katılımcıların yüzde 15’i ‘ekonomik kriz’, yüzde 12,7’si ‘partilere olan tepkilerden dolayı’, yüzde 9,5’i ‘siyasetin çözüm üretememesi’, yüzde 7,2’si ‘aday profillerinden kaynaklı’, yüzde 6,4’ü ‘parti yönetimlerinin yaklaşımlarından kaynaklı’ olarak belirtmiştir.”
