Avrupa'da bir iPhone satın alıyorsanız, fiyat bir ülkeden diğerine ne kadar farklılık gösterir? KDV oranları, ithalat vergileri ve para birimlerinin gücü Avrupa'da değişiklik gösterdiği gibi bu telefonların maliyetleri de değişiyor.
Ancak, Avrupa'daki farklılıklar dünyanın diğer bölgelerindeki kadar dramatik değil. Bununla birlikte, saatlik ücretleri dikkate alırsanız, satın alınabilirlik çok daha geniş bir yelpazede değişir.
Peki, hangi Avrupa ülkelerinde iPhone fiyatları en yüksek ve en düşük? Avrupa'daki iPhone fiyatları, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere dünyanın diğer bölgelerindeki fiyatlarla nasıl karşılaştırılıyor? Avrupalıların bir iPhone alabilmek için kaç saat çalışması gerekiyor?
Deutsche Bank Araştırma Enstitüsü'nün "Dünya Fiyatlarının Haritasını Çıkarmak" başlıklı raporu, 41 ülke/pazarda iPhone 16 Pro (128GB) fiyatlarını karşılaştırıyor. İncelenen pazarların yarısından fazlası Avrupa'da yer alıyor.
Türkiye küresel olarak lider
iPhone 16 Pro fiyatları Güney Kore'de yaklaşık 903 euro ile Türkiye'de yaklaşık 1.854 euro arasında değişiyor. AB içinde fiyatlar Yunanistan'da 1.107 euro ile İsveç'te 1.231 euro arasında değişiyor.
Brezilya (1.559 euro) ve Mısır (1.296 euro) iPhone fiyat listesinin zirvesinde Türkiye'yi takip ediyor. Rapor şu uyarıda bulunuyor: "iPhone'unuzu Türkiye, Brezilya, Mısır, Hindistan ya da İskandinav ülkelerinde düşürmeyin ya da kaybetmeyin. Yerine yenisini koymak ABD'dekinden yüzde 30-100 daha pahalıya mal olabilir."
İskandinav ülkeleri AB içinde listenin başında
AB'de diğer İskandinav ülkeleri, iPhone 16 Pro'nun 1.231 euro ile en pahalı olduğu İsveç'i takip ediyor. Danimarka'da 1.188 euro ve Finlandiya'da 1.175 euro'dur. AB üyesi olmayan Norveç ise 1.182 euroluk fiyatıyla ikisinin arasında yer alıyor. Rapora göre, bu ülkelerdeki KDV oranı yüzde 25 civarındayken, diğer birçok Avrupa ülkesinde bu oran yüzde 20.
Batı Avrupa ülkelerinin çoğu 1.145-1.170 euro civarında. Bu ülkeler arasında Portekiz (1.166 euro), İtalya ve İrlanda'nın (her ikisi de 1.157 ero) yanı sıra Fransa, Belçika ve Hollanda (hepsi 1.147 euro) yer alıyor.
İsviçre ve İngiltere en düşük iPhone fiyatlarına sahip
Avrupa'nın en büyük beş ekonomisi arasında İngiltere 1.095 euro ile en ucuz iPhone 16 Pro'yu sunarken onu Almanya (1.119 euro) ve İspanya (1.138 euro) takip ediyor. Bu arada, AB üyesi olmamasına rağmen İsviçre, 1.045 euro ile Avrupa genelinde en düşük iPhone 16 Pro fiyatına sahip.
ABD'den daha ucuz tek ülke Güney Kore
Listede, iPhone 16 Pro'nun ABD'den daha ucuz olduğu tek ülke, 917 euroya (1.079 dolar) kıyasla 903 euro fiyatıyla Güney Kore. Birçok Asya ve Arap ülkesi de birçok Batı ülkesinden daha düşük fiyatlar sunuyor.
Örnek vermek gerekirse, iPhone 16 Pro Suudi Arabistan'da 1.226 euro ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde 1.170 euro'dur. Japonya, Çin ve Tayland'da fiyatlar bu Körfez ülkelerinden bile daha düşük.
iPhone Fiyat Endeksi: Diğer ülkeler ABD ile nasıl karşılaştırılıyor?
ABD'deki iPhone 16 Pro fiyatını 100 olarak belirleyen iPhone Fiyat Endeksi, cihazın ABD'ye kıyasla diğer ülkelerde ne kadar daha pahalı ya da ucuz olduğunu gösteriyor.
Türkiye, 202 endeks puanı ile iPhone 16 Pro'nun ABD fiyatının iki katından daha pahalı olduğu tek ülke.
İsveç'te iPhone fiyatları ABD'dekinden yüzde 34 daha pahalı, İngiltere'de ise yüzde 19 daha yüksek. Çoğu AB ülkesinde iPhone 16 Pro'nun fiyatı ABD'dekinin yaklaşık yüzde 25 üzerinde.
Türkiye iPhone fiyatlandırmasında neden aykırı bir ülke?
Türkiye, KDV ve diğer bazı ücretlere ek olarak akıllı telefonlara yüzde 50 oranında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) uyguluyor. Bu birleşik vergiler perakende satış fiyatını önemli ölçüde artırıyor ve Türkiye'yi listede bir iPhone 16 Pro satın almak için en pahalı ülke haline getiriyor.
Vergi uzmanı Ozan Bingöl'ün sosyal medya paylaşımına göre, birkaç katmanlı vergi ve harç, Türkiye'de bir iPhone'un fiyatını önemli ölçüde şişiriyor.
İlk olarak, Kültür Bakanlığı temel fiyat üzerinden yüzde 1'lik bir ücret alıyor, ardından kamu yayıncısı TRT'yi desteklemek için yüzde 12'lik bir "bandrol" ücreti var. Daha sonra bu tutarların üzerine yüzde 50 Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) uygulanıyor. Son olarak, sadece telefon değil, önceki tüm vergi ve harçlar dahil olmak üzere tüm tutar üzerinden yüzde 20 KDV alınıyor.
Bingöl'ün Mart 2024 tarihli örneğinde, bir iPhone'un temel (vergi öncesi) fiyatı 53 bin 40 Türk lirasıydı, ancak tüm vergi ve harçlardan sonra nihai perakende satış fiyatı 107 bin 999 liraya ulaştı. Bu da orijinal fiyatın iki katından fazla. Bu da yüzde 103,4'lük bir toplam efektif vergi oranını yansıtıyor. Bu, ABD'ye göre yüzde 202 iPhone Fiyat Endeksi ile uyumlu.
Gelirle birlikte satın alınabilirlik uçurumu genişliyor
Elbette bir iPhone'un vergiler dahil perakende satış fiyatı, tüketiciler için ne kadar uygun olduğunu yansıtmıyor. Satın alınabilirlik, Avrupa genelinde önemli ölçüde farklılık gösteren gelir düzeylerine bağlıdır. Örneğin Picodi.com'un iPhone Endeksi 2024, ortalama bir kişinin bir iPhone 16 Pro alabilmek için kaç gün çalışması gerektiğini tahmin ediyor. Sonuçlar İsviçre'de sadece 4 gün ile Türkiye'de 72,9 gün arasında değişiyor. AB içinde ise bu aralık Lüksemburg'da 6,1 gün ile Yunanistan'da 26,6 gün arasında değişiyor.
Saatlik ücretler ve maaş seviyeleri de bu farklılıkları gösteriyor. AB İstatistik Ofisi Eurostat'a göre, 2024 yılında AB'de ortalama saatlik ücret 25,20 euro olup, Bulgaristan'da 9,20 euro ile Lüksemburg'da 48,40 euro arasında değişiyor ve Danimarka 43,60 euro ile hemen arkasından geliyor