Beyaz Saray’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump, görüşmenin olumlu geçmesi halinde ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımlarının “hemen” kaldırılabileceğini söyledi.
CAATSA, “ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası”nın (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) İngilizce kısaltması.
Türkiye’ye yaptırımlar nasıl başladı?
ABD, Aralık 2020’de Türkiye’ye, Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sistemi nedeniyle CAATSA kapsamında yaptırım uygulamaya başladı.
ABD Kongresi, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımının yasanın 231’inci maddesini ihlal ettiğini belirterek yaptırımların devreye alınmasını istedi. Bu madde, Rusya’nın istihbarat veya savunma sektörleriyle ticaret yapan kişi ve kurumlara yaptırım öngörüyor.
Yasa nasıl ortaya çıktı?
CAATSA, 2017’de ABD Kongresi’nde kabul edildi ve dönemin Başkanı Donald Trump’ın imzasıyla yürürlüğe girdi. Yasa, aslında Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımların uygulanmasını ve Başkan’ın bu yaptırımları tek taraflı kaldırmasının önlenmesini amaçlıyordu.
Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçılara verdiği destek, ayrıca 2016 ABD seçimlerine Rusya’nın müdahale iddiaları bu yasayı gündeme getiren başlıca nedenler oldu.
Türkiye’ye hangi yaptırımlar uygulandı?
ABD Hazine Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’nı (SSB) yaptırım listesine aldı. Böylece:
SSB’nin ABD’den ekipman ve teknoloji ihracat lisansı alması engellendi.
Uluslararası finans kuruluşlarından kredi kullanımı yasaklandı.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve üst düzey yetkililer Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit yaptırım listesine eklendi.
Yaptırım kapsamındaki kişi ve kurumların ABD’ye girişleri yasaklandı, ABD’den gayrimenkul edinmeleri ve döviz işlemleri durduruldu.
ABD’li şirketlerin bu kişi ve kurumlarla ihale ya da sözleşme yapması da engellendi.