Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), antibiyotik direncinin küresel çapta hızla arttığını ve modern tıbbın geleceğini tehdit eder boyuta ulaştığını açıkladı.
2018-2023 yıllarını kapsayan yeni rapora göre, antibiyotik direnci son beş yılda yüzde 40’tan fazla arttı. Bazı bakterilerde bu oran yılda yüzde 5 ila yüzde 15 arasında değişiyor.
Her Altı Enfeksiyondan Biri Dirençli
Araştırmada, idrar yolu, sindirim sistemi, kan dolaşımı enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar dahil olmak üzere 22 antibiyotik mercek altına alındı.
Sonuçlara göre, laboratuvarlarda kaydedilen her altı bakteriyel enfeksiyondan biri, antibiyotiklere dirençli hale gelen bakterilerden kaynaklanıyor.
23 Milyon Vaka İncelendi
DSÖ’nün raporu, 100’den fazla ülkeden toplanan yaklaşık 23 milyon veriye dayanıyor.
En sık rastlanan bakteriler arasında yer alan E. coli’nin yüzde 40’ının, Klebsiella pneumoniae bakterisinin ise yüzde 55’inin en yaygın antibiyotiklere yanıt vermediği tespit edildi.
Afrika ülkelerinde bu oranın yüzde 70’i aştığı belirtildi.
Direnç Kaynaklı Ölümler Artıyor
Yalnızca 2021 yılında dünya genelinde 7,7 milyon insan bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybetti.
Bu ölümlerin en az 1,1 milyonu doğrudan antibiyotik direncinden kaynaklandı.
DSÖ uzmanları, özellikle sağlık sistemlerinin zayıf olduğu ülkelerde durumun kritik seviyelere ulaştığını belirtiyor.
“Modern Tıp Tehlikede”
DSÖ Küresel Sağlık Tedariği ve Bulaşıcı Hastalıklar Birimi Direktörü Yvan Hutin, antibiyotik direncinin “modern tıbbın geleceğini tehlikeye attığını” vurguladı.
Hutin, “Ateşiniz olduğunda size antibiyotik verilmesini beklemeyin. Antibiyotik sıradan bir ilaç değildir. Doktorunuza güvenin,” diyerek gereksiz antibiyotik kullanımına dikkat çekti.
Hastalar Ne Yapmalı?
Uzmanlar, antibiyotiklerin yalnızca bakteriyel enfeksiyonlarda etkili olduğunu hatırlatarak, virüs, mantar veya parazit kaynaklı rahatsızlıklarda kullanılmaması gerektiğini belirtiyor.
El yıkama, dezenfektan kullanımı ve aşılanmanın, enfeksiyon riskini azaltmada en etkili yöntemler arasında olduğu vurgulanıyor.
Yeni Antibiyotiklere Acil İhtiyaç
DSÖ raporu, yeni antibiyotiklerin hızla geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Ancak mevcut durumda, dirençli bakterilere karşı etkili olan ilaçların çoğu pahalı ve birçok yoksul ülkede erişilemez durumda.
Basit Ameliyatlar Bile Riskli Hale Gelebilir
Jena Üniversitesi’nden Prof. Mathias Pletz, antibiyotik kullanımının küresel düzeyde azalmaması halinde “antibiyotik öncesi çağa dönülebileceği” uyarısında bulundu.
Pletz’e göre bu durum, sezaryen gibi rutin operasyonları bile ölümcül hale getirebilir.
“Sorun Küresel, Çözüm de Küresel Olmalı”
Almanya Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü’nden Annemarie Käsbohrer, antibiyotik direncinin yalnızca Avrupa önlemleriyle engellenemeyeceğini belirtti:
“Dünyanın farklı bölgelerinde gelişen antibiyotik dirençleri, insan, hayvan ve çevre üzerinde yarattığı olumsuz etkilerle Avrupa’ya da doğrudan yansıyacaktır.”