Göreve geldikten sonra ilk yurtdışı seyahatini Orta Doğu’ya yapan Papa Leo, Türkiye ve Lübnan’ı kapsayan altı günlük turuyla küresel siyaset sahnesine güçlü bir giriş yapmaya hazırlanıyor. Financial Times, yeni papanın bu ziyaretiyle hem İslam dünyasıyla ilişkileri tazelemeyi hem de bölgedeki savaşlara karşı diplomatik bir barış mesajı vermeyi hedeflediğini yazdı.
Benedict döneminden 20 yıl sonra yeni bir başlangıç
Gazete, 20 yıl önce Papa Benedict’in Hz. Muhammed’e dair tartışmalı alıntısı nedeniyle Müslüman dünyada büyük protestolar yaşandığını hatırlattı. Bu nedenle Papa Leo’nun ilk ziyaretinin Türkiye’den başlaması, Vatikan’ın geçmiş hataları telafi etme ve ilişkileri güçlendirme niyetinin bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
Ankara’da ilk temas: Erdoğan görüşmesi
Papa Leo’nun ziyareti Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapacağı görüşmeyle başlayacak. Chicago doğumlu papanın uluslararası arenadaki dili ve siyasi yaklaşımı bu ilk temas sırasında dikkatle izlenecek.
Trinity College’dan Prof. Massimo Faggioli, Leo’nun bu ziyaretle “papanın küresel diplomaside nasıl bir yol izleyeceğine dair ilk işaretleri vereceğini” söyledi.
Gazze, İsrail ve Hizbullah gölgesinde kritik bir tur
Papa Leo’nun Türkiye ve Lübnan ziyareti, bölgenin son yıllardaki en sert çatışma dönemlerinden birine denk geliyor. Gazze savaşı, İsrail–Hizbullah gerilimi ve Lübnan’daki kırılgan ateşkes ziyaretin çerçevesini belirliyor.
Vatikan’ın Gazze’de sivillere yönelik saldırılara karşı net tutumu, Müslüman dünyada sempati toplarken İsrail ile ilişkilerde tansiyona neden olmuştu.
Papa Leo, ziyaret öncesi yaptığı açıklamada:
“Silahları bir çözüm yolu olarak görmekten vazgeçelim. Diyalog ve ortak akılla ilerleyelim.” sözleriyle taraflara masaya oturma çağrısı yaptı.
Vatikan’ın geleneksel diplomatik rolü sürüyor
Modern papalar, küresel çatışmalar ve sosyal adaletsizlikler konusunda etkili bir diplomatik ağırlığa sahip.
- II. Jean Paul’ün komünizme karşı tutumu,
- Francis’in iklim krizi ve borç yükü vurgusu
bunun örneklerinden.
Mayıs ayında seçilen Papa Leo’nun, ABD’nin göç politikalarına yönelik eleştirileri ve Ukrayna–Gazze çağrıları da bu çizginin devamı niteliğinde.
Lübnan’da beklenti: “Barış mesajı ve uluslararası ilgi”
Papa Leo’nun ikinci durağı Lübnan olacak. Ziyaret, İsrail’in yakın zamanda üst düzey bir Hizbullah komutanını hedef aldığı saldırının hemen ardından gerçekleşiyor.
Lübnan Rum Katolik Piskoposu George Bacouni, Papa’nın ziyaretinin “sadece Lübnan’a değil, tüm bölgeye barış çağrısı niteliği taşıdığını” söyledi.
Yaklaşık 5 milyon nüfuslu ülkede Hristiyanların üçte bire yaklaşan bir oranı var; mezhepsel dengeler nedeniyle uzun süredir nüfus sayımı yapılmıyor.
Türkiye’de düşük profil, güçlü mesajlar
Türkiye’deki Hristiyan nüfusu yaklaşık 370 bin. Bu topluluk, kiliselerin resmi statüsü ve dernekleşme süreçlerinde hâlâ çeşitli engellerle karşılaşıyor.
La Repubblica muhabiri Iacopo Scaramuzzi, Papa Leo’nun ziyaretinin “dini milliyetçiliğe karşı dinler arası diyaloğu güçlendiren bir duruş” içereceğini belirtti.
Leo’nun Türkiye programında:
- Bartholomeos ile görüşme,
- Sultanahmet Camii ziyareti,
- ancak Ayasofya’ya gitmeme kararı öne çıkıyor.
Ukrayna krizi ve Patrikhane etkisi
Bartholomeos’un Ukrayna Ortodoks Kilisesi’ni tanıması, Moskova Patrikhanesi ile büyük bir ayrışmaya yol açmıştı. Bu nedenle görüşme, hem Rusya–Ukrayna savaşının hem de küresel Ortodoks dengelerinin gölgesinde önem taşıyor.
Lübnan’da Şarbel ziyareti ve Beyrut patlaması
Papa ayrıca:
- Aziz Şarbel’in türbesini,
- 2020’deki Beyrut liman patlaması kurbanları için yapılan anıtı ziyaret edecek; kurban yakınlarıyla dua edip bir araya gelecek.
Asıl merak edilen: Bir sonraki durak neresi?
Scaramuzzi’ye göre, Orta Doğu ziyareti bir “başlangıç turu” niteliği taşıyor. Papa Leo’nun henüz açıklanmayan bir sonraki yurtdışı ziyareti, papanın gerçek diplomatik önceliklerini ortaya koyacak.
