Büyükbaş hayvan sayısının 2020’den bu yana gerilemesine rağmen artan ithalat, et fiyatlarını düşürmedi. Uzmanlar, Türkiye’nin hayvan ithalatında dünya ikincisi olduğu koşullarda ucuz et döneminin kapandığını ve kemikli etten kıymaya tüm ürünlerde yeni zamların kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.
Sektörde Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mücahid Taylan’ın Macaristan’da et ticareti yaptığı iddiaları gündemdeki yerini korurken, büyükbaş varlığı 2020–2024 döneminde 18,1 milyondan 16,9 milyona geriledi. TÜİK verilerine göre 2024’ün ilk yarısında büyükbaş hayvan sayısı ancak yüzde 1,2 artarak 17 milyon 188 bine ulaşabildi.
Tarım yazarları Ali Ekber Yıldırım ve Ergin Kahveci’nin aktardığı ABD Tarım Bakanlığı raporuna göre Türkiye, hayvan ithalatında dünya ikincisi konumunda. Raporda, 2026’da sığır varlığının yüzde 4 düşerek 14,3 milyona gerileyeceği, 450 bin baş sığır ve 70 bin ton et ithal edileceği, buna karşın ihracat yapılmayacağı öngörülüyor. Ekonomist Güldem Atabay ise Almanya’da karkas dana etinin kilosu 7,03 avro iken Türkiye’de 10,2 avroya çıktığını; son bir yıldaki fiyat artışının yüzde 43,6’yı bulduğunu belirtiyor.
Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sencer Solakoğlu da 2026’da son 15 yılın en sert üretim düşüşünün yaşanacağını ifade ediyor. Solakoğlu, kapasite kullanım oranlarının yüzde 5–10 seviyesine indiğini, kemikli etin iki haftada 450 TL’den 550 TL’ye yükseldiğini söylüyor. Ayrıca bu hafta yüzde 10–15, ocaktan itibaren kıymada en az yüzde 25, Kurban Bayramı öncesinde ise en az yüzde 20’lik yeni zamların beklendiğini dile getiriyor. Solakoğlu’na göre artık Avrupa’dan da ucuz karkas et bulup ithal etmek mümkün değil.
Hayvancılıkta krizi derinleştiren bir diğer unsur ise şap hastalığı oldu. Salgın nedeniyle 81 ilde hayvan pazarları kapatıldı; aşılama oranının yüzde 85’e ulaştığı yerlerde pazarlar yeniden açıldı. Eski Tarım Bakanı Mehmet Mehdi Eker’in başkanlığındaki Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu’nun raporunda, şap hastalığının ekonomide yıllık 4,1 milyar dolarlık zarara yol açtığı belirtilirken, bakanlık bu tespitin gerçeği yansıtmadığını savundu. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise ithal ve kaçak hayvan girişlerinde denetim sorunlarına dikkat çekerek yeterli aşının üretilmesi, zamanında dağıtılması, üreticinin şap kaynaklı kayıplarının karşılanması ve kredi borçlarının yapılandırılması çağrısında bulundu.