Ne Oldu?
- 22 Haziran: ABD Başkanı Trump, Fordo, Natanz ve İsfahan’daki tesislerin “yok edildiğini” açıkladı.
- 13 Haziran: İsrail, yine Natanz dâhil çeşitli tesisleri hedef alan hava saldırıları düzenledi.
Hedef Olmayan (Şimdilik) Kritik Tesisler
- Arak (Hantap) Ağır Su Reaktörü – Plütonyum üretme potansiyeli vardı; nükleer anlaşma uyarınca çekirdek betonla dolduruldu, 2026’da yeniden devreye girmesi planlanıyor.
- Buşehr Nükleer Enerji Santrali – İran’ın tek elektrik üreten reaktörü; Rus yakıtı kullanıyor, şimdilik saldırı haberleri doğrulanmadı.
- Tahran Araştırma Reaktörü – Tıbbi izotop üretimi için düşük zenginleştirilmiş uranyumla çalışıyor.
- Parçin Askerî Kompleksi – Olası nükleer silah araştırma şüphesiyle gündemde; İran denetime kapalı tutuyor.
Neden Önemli?
- Zenginleştirme Kapasitesi: Natanz ve Fordo, nükleer silaha giden kritik adım olan yüksek saflıkta uranyum üretebilme yeteneğine sahip.
- Yeraltı Koruması: Fordo, dağ altına gömülü konumuyla “sığınak delici” bombalar dışında zor hedef.
- Yakıt Döngüsü Tamamlanıyor: İsfahan’da UF6 üretimi, Natanz ve Fordo’nun besleme hattı; ayrıca Bushehr’e yakıt desteği.
- Bölgesel Güvenlik: Saldırılar, misilleme riskini ve Körfez’deki ABD üslerine yönelik tehditleri artırıyor; radyasyon tehlikesi şimdilik sınırlı görülüyor.
Sonuç
ABD’nin son bombardımanında üç ana zenginleştirme ve dönüşüm tesisi hedef alınırken, İran’ın nükleer altyapısının diğer kritik halkaları şimdilik hasar almadı. Vurulan tesislerin yeniden devreye girip giremeyeceği, Tahran’ın misilleme seçenekleri ve uluslararası denetimin sürdürülebilirliği, önümüzdeki günlerde bölgesel gerginliğin seyrini belirleyecek.