Son yılların en ağır kuraklık dönemini yaşayan İran, yağış oluşturmak amacıyla bulut tohumlama çalışmalarına başladı. Daha önce İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni “bulutlarımızı çalmakla” suçlayan ülke, ilk uygulamayı büyük ölçüde çekilerek tuz çölüne dönüşen Urmiye Gölü havzasında gerçekleştirdi.
İran Meteoroloji Kurumu, ülke genelindeki yağışların uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 89 azaldığını açıkladı. Kuruma göre İran, “son 50 yılın en kurak sonbaharını” yaşıyor. Başkent Tahran’daki yağış seviyesinin son yüzyılın en düşük düzeyine gerilediği, birçok eyalette ise aylarca hiç yağmur görülmediği aktarıldı.
Urmiye Gölü’nde İlk Operasyon
Resmî ajans IRNA’nın duyurduğuna göre, ilk bulut tohumlama operasyonu uzun süredir süregelen kuraklık nedeniyle neredeyse tamamen çekilen Urmiye Gölü üzerinde yapıldı. İran’ın en büyük gölü için su seviyesini artırmaya yönelik çalışmaların diğer eyaletlerde de devam edeceği belirtildi.
İran Geçmişte Karşı Çıkıyordu
Ortadoğu’da su kaynaklarının azalması ve iklim değişikliğinin etkileri, yağış oluşturma teknolojisini bölgesel bir gerilim başlığı hâline getiriyor. İranlı yetkililer, geçmiş yıllarda İsrail ve BAE’yi bulut tohumlama yoluyla “yağmura müdahale etmekle” suçlamış; bu nedenle bulutların İran’a ulaşmadan yağış bıraktığını öne sürmüştü. Devrim Muhafızları’ndan Tuğgeneral Gholam Reza Jalali, 2018’de “Hem İsrail hem de başka bir ülke İran’da yağmur yağmaması için çalışıyor” ifadelerini kullanmıştı. O dönem işaret edilen diğer ülkenin BAE olduğu belirtilmişti.
Bulut Tohumlama Nedir?
Bulut tohumlama; uçaklar aracılığıyla bulutlara gümüş iyodür veya tuz gibi partiküller püskürtülerek yağışın tetiklenmesi esasına dayanıyor. İran geçtiğimiz yıl bu teknolojiyi tamamen yerli imkânlarla uygulayabildiğini duyurmuştu.
İran Meteoroloji Kurumu, yağışların yaklaşık yüzde 89 azaldığını yinelerken “son 50 yılın en kurak sonbaharının” yaşandığını vurguladı. Tahran’da yağış seviyesinin son yüzyılın en düşük düzeyinde olduğu, birçok eyaletin aylarca tek damla yağmur almadığı kaydedildi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, bu ay yaptığı değerlendirmede yağışların kış gelmeden başlamaması hâlinde Tahran'da tahliye senaryolarının gündeme gelebileceği uyarısında bulundu.