CHP İstanbul İl Yönetimi’nin görevden uzaklaştırılması ve yerine kayyum atanmasına ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan toplanma çağrılarının ardından İstanbul Valiliği, 7 Eylül’den itibaren dört gün boyunca altı ilçede eylem ve etkinlikleri yasakladı. Bu gelişmenin ardından sosyal medya kullanıcıları, Instagram ve WhatsApp gibi platformlara erişimde sorunlar yaşadıklarını bildirdi.
Sorun, dünyadaki internet kısıtlama ve engellemelerini eş zamanlı olarak denetleyen Netblocks tarafından da doğrulandı. Netblocks, Türkiye’den çeşitli sosyal medya platformlarına erişimde kısıtlamalar tespit ettiklerini açıkladı.
İfade Özgürlüğü Derneği’nin “Engelli Web” girişimi de gece yarısı yaptığı paylaşımda, X, Instagram, YouTube, TikTok, Facebook ile mesajlaşma uygulamaları WhatsApp, Telegram ve Signal’in bant genişliği daraltmasından etkilendiğini duyurdu.
Türkiye’de yetkili kurum olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan (BTK) henüz konuya ilişkin bir açıklama yapılmadı.
Bant daraltma nedir?
İngilizcesi “bandwidth” olan bant genişliği, internet bağlantısı üzerinden belirli bir zaman diliminde alınabilecek veri miktarını ifade ediyor. Veri miktarının azaltılması, belirli internet sitelerine veya uygulamalara erişimin yavaşlamasına yol açıyor. Kullanıcılar bu sitelere veya uygulamalara girdiğinde sayfalar yavaş yükleniyor veya hiç açılmıyor.
Türkiye’de Ekim 2022’de yürürlüğe giren “dezenformasyon yasası” ile internet trafiğinin bant genişliğinin daraltılması kararı verilmesi mümkün hale gelmişti. Bu yasaya dayanarak sosyal medya platformlarına erişim kısıtlaması getirilebiliyor. Hukukçular, BBC Türkçe’ye yaptıkları değerlendirmede BTK’nın uygulamasının hukuki dayanağı olmadığına dikkat çekmişti.
VPN nedir?
VPN (Virtual Private Network - Sanal Özel Ağ), kullanıcıların cihazlarıyla internet arasında güvenli bir bağlantı kurarak özel bir ağ oluşturmasını sağlıyor. Bu sayede kullanıcılar, farklı bir bilgisayar üzerinden internete erişiyor ve internet aktiviteleri gizli kalabiliyor. VPN’ler, hem kurumsal ortamlarda güvenli erişim hem de devletlerin internet erişimine uyguladığı kısıtlamaları aşmak için kullanılabiliyor. Ancak bazı VPN sunucuları kullanıcı bilgilerini kaydedebildiği için tam gizlilik sağlamayabiliyor.
