Türkiye’nin hava kirliliği verileri yayımlandı ve tablo endişe verici. Rapora göre ülkenin büyük bir bölümünde PM10 ve PM2.5 değerleri yıl boyunca Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği sınırların üzerinde seyretti. Ölçüm yapılan birçok istasyon, temiz hava standardına yalnızca birkaç gün ulaşabildi.
Türkiye genelinde kritik tablo
Raporda Türkiye için öne çıkan bulgular şöyle:
- İstanbul, yoğun trafik ve ısınma kaynaklı kirleticiler nedeniyle birçok bölgede sınır değerleri aşmaya devam ediyor.
- Ankara’da özellikle Sincan ve Etimesgut hattında yıl boyu yüksek partikül madde ölçümleri yapıldı.
- İzmir’de ulaşım ve sanayi bölgeleri kirlilik yükünü artıran başlıca kaynaklar arasında.
- Bursa, Kocaeli, Manisa ve Kayseri, sanayi yoğunluğu nedeniyle en kirli şehirler arasında gösterildi.
- Türkiye’de ölçüm yapılan noktaların önemli bir kısmında hava kalitesi “sağlıksız” kategorisinde kaydedildi.
Raporda özellikle kış aylarında kullanılan ısınma amaçlı yakıtların, kirlilikte belirleyici rol oynadığı belirtiliyor.
Sakarya da risk haritasında: Kirlilik düzenli olarak sınır değerleri aşıyor
Raporda Sakarya, hava kirliliğinin kronikleştiği illerden biri olarak yer aldı. Ölçümler; özellikle Erenler, Serdivan ve Adapazarı çevresinde partikül madde seviyelerinin yılın büyük bölümünde yüksek seyrettiğini gösteriyor.
Kirliliğin başlıca nedenleri
- OSB’lerdeki ağır sanayi tesisleri
- Yoğun trafik ve şehir içi ulaşım hatları
- Kış aylarında yoğunlaşan kömür ve katı yakıt kullanımı
- Rüzgâr akışının zayıf olduğu günlerde kirleticilerin şehir merkezine taşınması
Bu nedenler Sakarya’yı, hava kirliliği açısından Türkiye’nin riskli illeri arasında konumlandırıyor.
Kış aylarında tehlike büyüyor
Türkiye genelinde olduğu gibi Sakarya’da da kış döneminde PM10 ve PM2.5 değerleri sert biçimde yükseliyor. Bu dönemde ölçülen değerler, Dünya Sağlık Örgütü limitlerinin 2–3 katına kadar çıkabiliyor.
Uzmanlardan Türkiye ve Sakarya için ortak uyarı
Halk sağlığı uzmanları, hava kirliliğinin Türkiye’nin tamamında ciddi bir halk sağlığı sorunu haline geldiğini vurgularken, özellikle Sakarya gibi sanayi kuşağındaki illerde riskin daha yüksek olduğunu belirtiyor.
Uzmanlara göre bu seviyeler;
- solunum yolu hastalıklarının artması
- astım ve KOAH’ın tetiklenmesi
- kalp-damar hastalıklarında yükseliş
- uzun vadede erken ölümlerde artış
gibi ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
Önerilen önlemler
Raporda Türkiye genelinde olduğu gibi Sakarya için de şu adımlar öne çıkıyor:
- Sanayi tesislerinde filtre ve baca denetimlerinin artırılması
- Trafiği azaltacak ulaşım politikalarının geliştirilmesi
- Kalitesiz yakıt kullanımının engellenmesi
- Ölçüm istasyonlarının sayısının artırılması ve verilerin şeffaf şekilde paylaşılması