SAĞLIK

Şişedeki katil: Sahte içki nedir ve nasıl ayırt edilir?

Türkiye ve Brezilya’da sahte alkol ölümleri artıyor. Metanol “sessiz bir katil” misali onlarca can alıyor.

Türkiye’de olduğu gibi Brezilya’da da sahte alkol kaynaklı ölümler giderek artıyor. Şubat ayından bu yana düzinelerce zehirlenme vakasının sahte alkollü içeceklerle bağlantılı olduğu bildiriliyor. Hükümetler, vatandaşları özellikle cin ve votka gibi yüksek alkollü içkilerden uzak durmaları konusunda uyarıyor.

Metanol Zehirlenmesi Nedir?

Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) örgütünden Norveçli Dr. Knut Erik Hovda, metanolü “sessiz bir katil” olarak tanımlıyor.

Belirtiler genellikle birkaç gün sonra ortaya çıkar, bu nedenle mağdurlar neyin olduğunu anlamadan zehirlenmiş olabilir.

İlk belirtiler çoğu zaman sıradan bir akşamdan kalma ile karışabilir.

Erken belirtiler;

Mide ağrısı

Göğüs ağrısı

Nefes darlığı veya hiperventilasyon

İleri dönemde bulanık görme veya körlük

Erken tanı ve tedavi, ölüm riskini azaltabilir ve körlük veya beyin hasarı gibi uzun vadeli zararları önleyebilir.

Tedavi yöntemleri;

Metanol zehirlenmesi şüphelenildiğinde hemen doktora başvurmak hayati öneme sahip. Tedavi seçenekleri:

Panzehir (Fomepizol veya Etanol): Metanolün metabolize olmasını engeller.

Diyaliz: Kanı temizleyerek zehri vücuttan uzaklaştırır.

Dr. Hovda, “İlk 24 saat içinde tedaviye başlanırsa çoğu vaka tamamen iyileşebilir. İlk 48-72 saatte bile birçok kişi kurtarılabilir” diyor.

Panzehir Erişimi;

Fomepizolün tek dozu yaklaşık 1.200 dolara kadar çıkabiliyor.

İlaç dünya çapında üretilebiliyor ancak fiyatı düşürecek kadar yaygın değil.

MSF, ilacın WHO Temel İlaçlar Listesi’ne eklenmesini istiyor.

Sahte İçkiden nasıl kaçınılır?

Yalnızca güvenilir yerlerden alkol satın alın.

Normalden çok düşük fiyatlara dikkat edin.

Şişelerdeki mührü kontrol edin, kırılmışsa içecek sahte olabilir.

Tedarikçiden fiş alın ve içeceği mikropartikül açısından kontrol edin.

Dünya genelinde Metanol zehirlenmesi vakaları;

Endonezya: 334 salgın

Libya 2013: 101 ölüm

Rusya 2016: 70+ ölüm

Kenya 2014: 467 vaka, 126 ölüm

Türkiye 2024-2025: İstanbul’da 38 ölüm, Ankara’da 33 ölüm

Neden Metanol kullanılıyor?

Metanol ucuzdur ve etanol ile kolay karışır. Renk, koku ve tadı yoktur; bu nedenle içenler tarafından fark edilmesi zordur.