Dünyam sanki tersine döndü… Çevremdeki tüm nesneler hareket ediyor… Yer ayağımın altından kayıyor gibi… Midem bulanıyor, gözlerim istemsiz hareket ediyor, kulağımda dolgunluk ve basınç hissediyorum… Sanki işitmem azaldı… Bu yakınmalar her 100 kişiden 3’ünde gelişen baş dönmesi, tıbbi adıyla vertigonun en sık yol açtığı sorunlardan bazıları. Basit ve sadece birkaç saniye süren kısa süreli atak şeklinde de gelişebiliyor, saatlerce, hatta günlerce devam ederek günlük yaşamında ciddi sorunlar oluşturabilecek kadar ağır da yaşanabiliyor. Öyle ki hastalar her an başları dönecek kaygısıyla sokağa çıkamıyor, hatta evde tek başına kalmaktan bile korkuyorlar. Genellikle kulak kristallerinin yerinden oynaması sonucu oluşsa da, aslında pek çok etken vertigoya neden olabiliyor. Yaz aylarında çalışma temposunun hafiflemesi ve tatiller nedeniyle psikolojik olarak rahatlamamız sayesinde vertigo görülme sıklığı azalıyor. Ancak yine de dikkatli olmakta fayda var, çünkü yaz aylarına özgü bazı faktörler vertigoyu tetikleyebiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Feyzi Elez vertigoya karşı alınması gereken önlemleri anlattı, önemli uyarılarda bulundu. Bu saatlerde güneş altında kalmayın Aşırı sıcaklar iç kulak sıvılarını azaltarak vertigoyu tetikleyebiliyor. Bu nedenle özellikle güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 10:00-16:00 saatleri arasında mümkünse dışarıya çıkmayın. Bol bol su için Bol su içmek iç kulaktaki sıvı dengesi açısından önemli. Susamayı beklemeden bol bol su içmeyi asla ihmal etmeyin. Deniz ve havuz aktivitelerine dikkat! Suda yapılan ters hareketler kulak sağlığımızı olumsuz etkileyebiliyor. Örneğin suya hızla atlamak ve taklalar atmak gibi hareketler her ne kadar keyifli olsalar da, kulak kristallerinin dökülmesine bağlı gelişen vertigoya zemin hazırlayabiliyorlar. Yine yaz aylarında sıkça tercih edilen tekne gezileri de altta yatan iç kulak hastalığını tetikleyebiliyor. Dikkat edilmesi gereken başka nokta da, dalışlar. Atmosferik basıncın artması migren hastalığını tetikleyerek migrenöz vertigo denilen menier hastalığına benzer vertigoya neden olabiliyor. D vitamini çok önemli Yapılan çalışmalar D vitamini eksikliği ile vertigo arasında ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Feyzi Elez kulak kristalleri kalsiyum içerdiği için bu elementin emilimine yardım eden D vitamini eksikliğinde kırılganlığın arttığı uyarısında bulunarak, “Yaz ayları D vitamini seviyesinin en yüksek olduğu aylar. D vitamini desteği sağlamak için günün uygun saatlerinde güneşten faydalanın. İsterseniz D vitamini takviyesi de alabilirsiniz. Özellikle kalsiyum içeren gıdalardan yaralanmayı da ihmal etmeyin” diyor. Uzun süre araç kullanmayın Aşırı yorgunluk ve araç kullanma stresi de iç kulak hastalıklarını tetikleyebiliyor. Uzun süre hareketli görüntüleri takip etmek denge sistemini zorluyor, konsantrasyonu bozuyor. Bu nedenle mola vermeden uzun süre araç kullanmayın, sık aralıklarla dinlenin. Vertigonun yanı sıra araç tutma öykünüz varsa, özellikle araç ve deniz seyahatinde yanınızda mutlaka ilaç bulundurun. Stresi kontrol altında tutun Vertigoya karşı stres yönetimini sağlamanız da çok önemli. Stres faktörü özellikle iç kulaktaki damarlar üzerinde etkili oluyor. Strese bağlı damarlarda oluşan daralmalar iç kulaktaki sıvı basıncını değiştirerek vertigoya sebep olabiliyor. Süt, peynir ve yoğurt üçlüsü önemli Kalsiyum içeriği yüksek süt, peynir ve yoğurt tüketimini arttırın. Yapılan çalışmalara göre; kalsiyum alımı kristal yapısının daha sağlıklı olmasına katkı sağlıyor. Akşam serinliğinde yürüyün “Yürüyüş aktivitelerinde bulunun. Çünkü yürüyüş denge rehabilitasyonu açısında önemli”önerisinde bulunan Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Feyzi Elez, “Genellikle saatte 4 km hızla sabah ve akşam 30 dakika kadar yapılan yürüyüşün denge sorunlarını çözmede faydası büyüktür” diyor. Kafeinli içecekleri sınırlandırın Kafein içeren yiyecek ve içecekleri sınırlı tüketmeye özen gösterin. Kafeinin özellikle iç kulak basıncına olumsuz etki ettiğine dikkat çeken Dr. Feyzi Elez, şu bilgileri veriyor: “Aktif iç kulak hastalığı olanlara, bu süreç içerisinde kahve içimini, haftada 1-2 kez olacak şekilde sınırlandırıyoruz. Ayrıca, denge sistemini doğrudan olumsuz etkilediği için alkollü içeceklerin de sınırlı tüketilmesi çok önemli” Bu deniz ürünleri çok lezzetli, ancak… Karides, kalamar, midye gibi derin deniz ürünlerini sınırlı tüketin. Bu ürünler içerdikleri ağır metaller, organik ve inorganik bileşikler nedeniyle aşırı tüketildiklerinde baş dönmesini tetikleyebiliyor.