İskoç Joy Milne, 2012’de Parkinson hastalığını koklayabildiğini iddia etti. İlk kez kocası Les’in hastalık belirtilerini fark ederek onun miskimsi kokusunu tanıdığını söyledi. Daha sonra Parkinson hastalarının toplantısına katıldığında, tüm hastaların aynı kokuyu yaydığını fark etti.
Edinburgh Üniversitesi’nde analitik kimyager Perdita Barran ve sinir bilimci Tilo Kunath, Milne’in yeteneğini test etmeye karar verdi. Milne, Parkinson hastaları tarafından giyilmiş tişörtleri doğru şekilde ayırt etti ve daha önce teşhis konmamış bir kişiyi de önceden işaretledi.
Bilimsel temel ve araştırmalar:
İnsan vücudu hastalık sırasında uçucu organik bileşikler (VOC) üretir ve bunlar koku yoluyla algılanabilir.
Parkinson, kanser, diyabet, böbrek ve karaciğer hastalıkları gibi durumlar farklı ve ayırt edici kokular yayabilir.
Köpekler, insanlardan 100 bin kat güçlü koku alma duyusuyla kanser ve nörolojik hastalıkları tespit edebiliyor.
Barran ve ekibi, Parkinson hastalarının derisindeki sebumu analiz ederek 30 molekül üzerinden erken teşhis testleri geliştiriyor.
Teknoloji ve gelecek:
RealNose.ai, hastalıkları kokudan tespit edebilen yapay burun geliştiriyor.
Laboratuvar ortamında kök hücrelerden üretilen insan koku reseptörleri ve yapay zekâ, hastalıkla ilişkili molekülleri tespit ediyor.
Amaç, invazif olmayan testlerle hastalıkları erken evrede belirlemek ve nöroloji uzmanlarına hızlı yönlendirme sağlamak.
Joy Milne’in katkısı:
Milne artık araştırma ekibinde, Parkinson ve diğer hastalıklar için teşhis testleri geliştirmek üzere çalışıyor. Barran, Milne’in yeteneğini çok sayıda örnekle test etmenin onun için duygusal olarak zor olduğunu belirtiyor.
Bilim insanları, vücudun yayılan kokularının hastalıkların erken uyarıcısı olabileceğini ve teknolojik çözümlerle herkes için erişilebilir hâle getirilebileceğini vurguluyor.