Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales, “Gazze Soykırımı” başlıklı maddeyi, tarafsızlık ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle eleştirdi. Sayfada düzenleme yapan editörler ise Wales’i siyasi baskı altında hareket etmekle suçladı.
Wikipedia’daki “Gazze Soykırımı” maddesi, Pazar günü Wales’in müdahalesiyle tartışma yarattı. Wales, sayfanın tartışma bölümünde yaptığı açıklamada, maddenin “Wikipedia’nın yüksek standartlarını karşılamadığını” belirterek “acilen düzeltilmesi gerektiğini” söyledi.
Wales’in açıklaması, sayfadaki düzenlemelerin askıya alınmasının ardından geldi. Maddede, Gazze’de yaşananlar “İsrail tarafından yürütülen, Filistin halkının kasıtlı ve sistematik yok edilmesi” olarak tanımlanıyordu.
“Soykırım iddiası tartışmalı”
Wales, bu tanımın Wikipedia’nın “tarafsız bakış açısı” politikasını ihlal ettiğini savundu:
“Mevcut haliyle madde, Wikipedia’nın kendi sesiyle İsrail’in soykırım işlediğini söylüyor. Oysa bu iddia son derece tartışmalı.”
Wales, daha dengeli bir ifade olarak girişin şu şekilde düzenlenmesini önerdi:
“Birçok hükümet, STK ve hukuk kuruluşu İsrail’in Gazze’deki eylemlerini soykırım olarak tanımladı ya da bu tanımı reddetti.”
Editörlerden sert tepki
Wales’in açıklaması sonrası tartışma bölümünde çok sayıda editör tepki gösterdi.
“Hemiauchenia” adlı kullanıcı, Wales’in yaklaşımını “küçümseyici” buldu:
“Birleşmiş Milletler ve insan hakları uzmanlarının görüşleri neden politik hükümetlerle aynı ağırlıkta değerlendirilsin?”
“Cortador” takma adlı başka bir editör ise, Wikipedia’nın “her görüşü eşit kabul etmediğini” hatırlattı:
“Eğer öyle yapsaydık, ‘Dünya’ maddesinde dünyanın şeklinin tartışmalı olduğunu yazmamız gerekirdi. Bilimsel ve hukuki konsensüs dikkate alınmalıdır.”
Kimler “Gazze’de soykırım” olduğunu kabul etti?
Birleşmiş Milletler’in Eylül 2025 tarihli soruşturma raporu, İsrail’in Gazze’deki eylemlerini ‘soykırım’ olarak tanımladı. Raporda, Başbakan Binyamin Netanyahu ve dönemin Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın açıklamaları “soykırım niyetine dair dolaylı kanıt” olarak değerlendirildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı raporu “sahte” olarak nitelendirdi ve yazarlarını “Hamas’ın sözcülüğünü yapmakla” suçladı.
Aynı dönemde Uluslararası Soykırım Bilimcileri Derneği, İsrail’in politikalarının 1948 Soykırım Sözleşmesi kapsamına girdiğini belirtti.
Uluslararası Af Örgütü de Gazze’de yaşananları “canlı yayınlanan bir soykırım” olarak tanımladı.
Güney Afrika’nın Uluslararası Adalet Divanı’na açtığı dava sonucunda mahkeme, 2024 başında “soykırım olasılığına dair yeterli kanıt bulunduğuna” hükmetti.
Gazze’de insani tablo ağırlaşıyor
7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırılarıyla başlayan savaşta 1.139 İsrailli hayatını kaybetti, yaklaşık 200 kişi rehin alındı.
İsrail’in karşı saldırıları sonucunda Gazze nüfusunun neredeyse tamamı yerinden edildi.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre bugüne kadar yaklaşık 69 bin kişi öldü, 170 bini aşkın kişi yaralandı.
Save the Children en az 20 bin çocuğun öldüğünü, 21 bininin kalıcı engelli kaldığını bildirdi.
BM verilerine göre, Gazze City’deki yapıların %83’ü tahrip oldu.
Dünya Sağlık Örgütü, 36 hastaneden sadece 14’ünün kısmen çalışır durumda olduğunu açıkladı.
BM destekli raporlara göre bazı bölgelerde kıtlık resmen başladı.
İngiliz Kızılhaçı, 470 bin kişinin — yani nüfusun %22’sinin — açlık sınırında yaşadığını belirtti.
