Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Cuma günü yaptığı açıklamada ülkesinin İsrail’e, Gazze’de kullanılabilecek askeri teçhizat ihracatını bir sonraki duyuruya kadar durduracağını bildirdi.
İsrail’in güçlü destekçilerinden biri olarak bilinen Almanya’nın bu kararı, Tel Aviv’in Gazze’yi ele geçirme planlarını açıklamasının ardından geldi.
Merz, İsrail’in “Hamas’ın terörüne karşı kendini savunma hakkı” olduğunu vurgularken, 22 aydır süren savaşta ateşkes görüşmeleri ile İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasının öncelikli hedefler olduğunu belirtti. Hamas’ın ise Gazze’nin gelecekteki yönetiminde rol almaması gerektiğini ifade etti.
“İsrail güvenlik kabinesinin onayladığı çok daha sert askeri harekât, Almanya hükümetinin bu hedeflerin nasıl gerçekleştirileceğini görmesini zorlaştırıyor. Bu koşullar altında, Gazze’de kullanılabilecek askeri ekipman ihracatını ek bir duyuruya kadar onaylamayacağız,” dedi.
Merz, Gazze’deki sivillerin çektiği acılardan derin endişe duyduklarını belirterek, İsrail’i BM ve yardım kuruluşlarına tam erişim izni vermeye çağırdı. Ayrıca İsrail’in “Gazze’deki insani durumu sürdürülebilir şekilde ele alması” gerektiğini söyledi. Berlin, Tel Aviv’e “Batı Şeria’nın ilhakına yönelik herhangi bir adım atmaması” uyarısında da bulundu.
İsrail askeri teçhizatının yaklaşık yüzde 70’ini ABD’den ithal ederken, Almanya ikinci büyük tedarikçi konumunda bulunuyor. Ekim 2023’te başlayan İsrail-Hamas savaşı süresince Berlin’den İsrail’e 485 milyon euro değerinde silah satıldı. İtalya ise bu oranın yüzde 1’inden azını sağladı.
Batı’da tutum değişiyor
Merz’in açıklamaları, Gazze’de süren savaş ve insani kriz karşısında Batılı ülkelerin politikasında yaşanan değişimin son örneği olarak değerlendiriliyor. Temmuz ayında Belçika ve İngiltere’nin de aralarında bulunduğu 28 ülkenin dışişleri bakanları, savaşın “hemen sona erdirilmesi” ve İsrail’in uluslararası hukuka uyması çağrısında bulunmuştu.
Bakanlar, Gazze’deki sivillerin acılarının “yeni boyutlara ulaştığını” belirterek, yardımın yavaş ilerlemesini ve çocuklar başta olmak üzere temel ihtiyaçlara erişimin engellenmesini kınadı.
Ocak ayında İsrail, Gazze’de yardım dağıtan ana BM kuruluşu UNRWA’nın faaliyetlerini yasaklamış ve bu kuruluşun Hamas üyelerine göz yumduğunu iddia etmişti. Yardım dağıtımı, çatışma bölgelerinde deneyimi olmayan ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF)’na devredilmişti. Ancak GHF’nin yöntemleri eleştirilmiş, yardım noktalarında yaşanan izdiham ve İsrail güçlerinin açtığı ateş sonucu can kayıpları olmuştu.
Geçen ay Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Eylül’deki BM Genel Kurulu’nda Filistin’i devlet olarak tanıyacaklarını açıkladı. İngiltere de benzer bir karar aldı. Portekiz ise Filistin devletinin tanınması için siyasi partilerle istişare sürecine girdiğini duyurdu.