İsveç’te merkez sağ hükümetin çete suçlarıyla mücadele gerekçesiyle attığı sert adımlar, ülkenin ceza sistemi üzerinde ciddi bir baskı yaratıyor. Artan mahpus sayısı nedeniyle hapishanelerdeki kapasite dolarken, hükümet çözümü sınır ötesinde aramaya başladı.
Geçtiğimiz hafta Adalet Bakanlığı, Ceza ve Denetimli Serbestlik Kurumu’na Estonya ile yapılan yeni anlaşma doğrultusunda hazırlıkların başlatılması talimatını verdi. Haziran ayında Stockholm ve Tallinn arasında imzalanan anlaşmaya göre, Estonya hapishanelerinde İsveçli mahkûmlar için 600 kişilik yer ayrıldı.
Rehabilitasyondan kitlesel hapsetmeye
Uzmanlar, bu adımı İsveç’in onlarca yıldır benimsediği rehabilitasyon temelli ceza politikalarından uzaklaşarak, ABD tarzı toplu hapis sistemine yönelmesi olarak değerlendiriyor. Stockholm Üniversitesi’nde suç politikaları üzerine çalışan Emelí Lönnqvist, “İsveç, uzun yıllardır savunduğu rehabilitasyon anlayışından uzaklaşıyor. Hükümet ve Sosyal Demokratlar, aşırı sağın etkisine açık hale geldi,” yorumunu yaptı.
Ceza ve Denetimli Serbestlik Kurumu’nun verilerine göre, ülkede şu anda yaklaşık 7 bin 800 mahpus bulunuyor. Ancak hükümet mevcut cezalandırma politikalarını sürdürürse, bu sayının 2034’te 41 bine çıkabileceği öngörülüyor.
Çocuklara ağır hapis cezaları
Ceza sistemindeki dönüşüm yalnızca yetişkinleri değil, çocukları da etkiliyor. Son yıllarda 15 yaşındaki çocuklara cinayet gibi ağır suçlardan 10 yıl ve üzeri hapis cezaları veriliyor. Hükümet, ağır suçlarda cezai sorumluluk yaşını 15’ten 14’e indirmeyi gündeme aldı. İsveç Demokratları bu yaşın 13’e düşürülmesini talep ederken, ana muhalefet Sosyal Demokratlar da yaşın 14’e indirilmesine destek veriyor.
Stockholm’de gençlerle çalışan Pastör Olle Jonasson, siyasilerin cezalandırma odaklı yaklaşımını “Tutuklanan çocukların çoğu, çeteler tarafından tek kullanımlık araçlar gibi istismar ediliyor. Çoğunun suç geçmişi bile yok. Şiddet talimatı verenler ise genellikle cezasız kalıyor. Toplum, en zayıf halkayı eziyor. Onlara yeni bir şans tanımak zorundayız,” diye eleştirdi.