Fransa'nın başkenti Paris'te College de France'da "Batı karşısında Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye" konulu panele katılan Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk, sosyolog Nilüfer Göle, tarihçi Edhem Eldem, ekonomist Seyfettin Gürsel ve siyaset bilimci Ahmet İnsel, "2010 yılında Anayasa referandumuna 'Yetmez ama evet!' deyip oy vererek, Türkiye'nin bu günlere gelmesine katkı yaptınız. Pişman mısınız?" sorusu geldi. Gündemi AB-Türkiye ilişkileri olan panele katılımcıların "yetmez ama evet" sorusuna verdiği "özeleştiri niteliğindeki" yanıtlar damgasını vurdu. Orhan Pamuk, "Bu soruya yanıt vermeyeceğim" derken, Nilüfer Göle uzun yanıtında, "Tam bir coşku içindeydik, naif bir şekilde Türkiye'nin batılılaşacağına inandık" dedi. Edhem Eldem, "Bizi "kullanışlı aptallar" olmakla itham ettiler ve batı gözünde bu rejimi meşru kılmakla suçladılar. Ancak biz gerçekten bir şeyleri değiştireceğimize inandık" dedi. Ekonomist Seyfettin Gürsel de "AB'ye girerek, acı çekmeden, hızlı bir şekilde demokratikleşeceğimize inandık. Ama yanıldık" diye konuştu. Orhan Pamuk: "Ben bu soruyu yanıtlamayacağım" Panele New York Columbia Üniversitesi'nden video konferans yöntemiyle katılan Orhan Pamuk, "Ben bu soruyu yanıtlamaktan kaçınıyorum. Çünkü milliyetçi laik çevre ve kurumlar tarafından çok fazla cezalandırıldım ve işkence gördüm. Belki Paris'teki şu vaktin tadını çıkarmalıyım. Diğer soru lütfen" diyerek soruyu yanıtlamadı. Nilüfer Göle: "Tam bir ‘öfori’ içindeydik" Ancak bir süre sonra aynı soruya yeniden gelen Sosyolog Nilüfer Göle, panele katılan diğer isimleri de göstererek, "Sorularda Anayasa oylamasından söz edildi. Bizim de içinde olduğumuz bu nesil, o dönemde, Türkiye'nin AB üyeliğine inanıyorduk. Büyük bir coşku, mutluluk (öfori) içindeydik. Bazı şeyleri değiştirebileceğimizi düşünüyorduk. Mesela Ermeni soykırımının tanınması, Kürt sorununun çözülmesi tartışılıyordu. İdam cezası kaldırılmıştı. Bu 'öfori' döneminde büyük bir dinamik vardı, birbirinden farklı katmanlar, Türk-Kürt işadamları, entelektüeller, dernekler, çok sayıda farklı kesimden gelen insan biraraya gelmişti. İdam cezasının kaldırılması Avrupa'ya yaklaşma yolunda önemli bir adımdı.Bir takım birbiri ardına gelen seri gelişmeler bizi umutlu kılmıştı" dedi. "Kullanışlı aptal" sorunu Göle'nin ardından söz alan, panelin düzenleyicisi tarih profesörü Edhem Eldem de "Genelde Berlin duvarının yıkılmasıyla beraber, dünyada bir coşku ortamı vardı. AB üyeliği de bizim için coşkulu bir gelişmeydi. Bana göre, Nilüfer'in de söz ettiği problem, bizi 'kullanışlı aptallar' diye tanımladıkları söylem. Yani Erdoğan'a Avrupa nezdinde meşruiyet ve görünürlük kazandırmakla suçlandık. Bu söyleme göre, Erdoğan, kuzu postuna bürünmüş kurt idi. Ve onun nihai hedefi toplumun İslamlaştırılmasıydı. Bugün elbette bu yönde birtakım dokunuşlar var ama asıl problem İslam değil, demokratikleşme sorunu, otoriterlik sorunu. Ve bunun kökleri Osmanlı'nın son 10 yılına kadar uzanan bir otoriterlik geleneğine kadar uzanıyor. İslam, Erdoğan'ın kendisini Kemalizm'den uzaklaştırmak için kullandığı bir araçtır" dedi.