Türkiye'de Soma, İliç, Karaman gibi birçok maden faciasının ardından kamuoyunda hassasiyet artarken, hükümet maden ve enerji sektörlerine yönelik yeni kolaylıklar getirecek bir düzenlemeyi devreye sokmaya hazırlanıyor. “İklim değişikliğiyle mücadele” başlığı altında sunulacak yeni yasa teklifiyle, maden ve enerji projeleri için gereken tüm izinler tek bir kurumda toplanacak ve süreç hızlandırılacak.

Öksüt Madencilik Ülke Müdürü David Bickford’un hafta sonu gazetecilere yaptığı açıklamalar, çalışmanın son aşamaya geldiğini ortaya koydu. Kanada merkezli Centerra Gold Inc.’in Türkiye’deki iştiraki olan Öksüt Madencilik, altın üretiminin yüzde 19’unu karşılıyor. Bickford, maden sektöründe yeni sahaların faaliyete geçebilmesi için 17 ayrı kurumdan izin almak zorunda kalındığını belirterek, izin süreçlerinin uzunluğundan yakındı ve Enerji Bakanlığı'nın bu konuda reform hazırlığında olduğunu söyledi.

Yeni düzenleme Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından destekleniyor. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, “Kanun teklifi yakında Meclis’e sunulacak. Çalışma, devrim niteliğinde olacak” ifadelerini kullandı. Yılmaz, yatırımcıların birden fazla kurumdan ayrı ayrı izin almak zorunda kalmadan yatırım yapabileceklerini, bunun da enerji ve maden yatırımlarını hızlandıracağını savundu.

30 milyar dolarlık destek paketi yolda

Aynı zamanda HIT-30 programı kapsamında, maden ve enerji şirketlerine toplam 30 milyar dolarlık finansal destek sağlanacağı da açıklandı.

Sektör rahatlayacak, çevre mücadelesi zorlaşacak

Uzmanlar ve çevre örgütleri, bu düzenlemenin kamu yararından çok sermaye yararına işleyeceği uyarısında bulunuyor. Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreçlerinin hızla geçilmesi, doğa tahribatı riskini artıracağı gerekçesiyle tepki çekiyor.

KARAR’a konuşan CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz da konuyla ilgili eleştirilerini dile getirdi. Yavuzyılmaz, özellikle Birleşik Arap Emirlikleri ile yapılan enerji anlaşmalarında ihale yapılmadığını, rakip projelere izin verilmediğini ve anlaşmazlıklarda Türk mahkemelerinin devre dışı bırakıldığını söyledi.

Gazeteci Barış Pehlivan'a 9 yıl hapis istendi Gazeteci Barış Pehlivan'a 9 yıl hapis istendi

Yavuzyılmaz, “Bir yandan kayyumlar atanıyor, diğer yandan sektörde ayrıcalıklar tanınıyor. Sözleşmelerde tazminat hükümleri dahi bulunmuyor,” diyerek uygulamanın şeffaflıktan uzak olduğunu vurguladı.

Süper İzin Nedir?

  • Süper izin, maden ve enerji projeleri için gerekli olan ruhsat, çevre, imar ve güvenlik gibi tüm izinlerin tek bir kurum tarafından ve hızlı bir şekilde verilmesi sistemidir.

  • Hedef, yatırım süreçlerini hızlandırmak ve bürokratik engelleri azaltmaktır.

  • Çevre, halk sağlığı ve yerel yönetimlerin sürece etkisi, geleneksel çoklu onay sistemine göre azaltılmış olur.

  • Türkiye'de süper izin mekanizmasının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) çatısı altında uygulanması planlanıyor.

Maden Faciaları Hafızamızda Taze

Türkiye’de madencilik sektörü, yıllardır ciddi iş kazaları ve çevre felaketleriyle anılıyor.

  • Soma Faciası (2014): Manisa'nın Soma ilçesinde meydana gelen maden kazasında 301 işçi hayatını kaybetti. Türkiye tarihinin en büyük iş cinayeti olarak kayıtlara geçti.

  • İliç Faciası (2024): Erzincan İliç’te Anagold Madencilik tarafından işletilen altın madeninde siyanürlü liç yığınının kayması sonucu işçiler toprak altında kaldı. Çevre felaketi de gündeme geldi.

  • Karaman-Ermenek Faciası (2014): Su baskını sonucu 18 madenci hayatını kaybetti.

  • Zonguldak Kozlu (1992): Grizu patlamasında 263 madenci yaşamını yitirdi.

Bu trajediler, sektördeki denetim eksikliğinin ve hızlı üretim baskısının nelere mal olabileceğini gözler önüne serdi.
Yeni düzenlemeyle izinlerin hızlandırılması planlanırken, kamuoyunda “güvenlik ve çevre standartlarının daha da geri plana atılabileceği” endişesi giderek büyüyor.