CHP, zeytinlik alanların madenciliğe açılmasının önünü açan torba yasa teklifine karşı hazırladığı 92 sayfalık muhalefet şerhinde, düzenlemenin hem anayasa ve yasalara aykırı olduğunu hem de yalnızca belirli şirketlerin çıkarlarını gözettiğini savundu. Teklifin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yapılan enerji anlaşmasının altyapısını oluşturduğu ifade edildi.
“Süper izin” BAE anlaşmasıyla bağlantılı
Muhalefet şerhinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın dile getirdiği “süper izin” kavramının BAE ile imzalanan anlaşmayla bağlantılı olduğu belirtildi. Bu anlaşma kapsamında, yabancı şirketlere rakipsiz proje geliştirme, izin süreçlerinde kolaylık ve dövizle alım garantisi gibi ayrıcalıklar tanındığı vurgulandı.
Anlaşma metinlerinin kamuoyuna açıklanmadığına dikkat çekilen şerhte, Türkiye’nin mevzuatını BAE lehine esnetme taahhüdü verdiği ifade edildi.
ÇED süreci göstermelik hale geliyor
“Süper izin” sisteminin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), orman, tarım ve imar izinlerinin hızla verilmesini sağlayarak denetim süreçlerini işlevsizleştirdiği kaydedildi. Bu düzenlemelerin sadece çevresel değil, hukuki açıdan da sakıncalar taşıdığı vurgulandı.
10 yıllık kömür için zeytinlikler Feda ediliyor
Torba yasa teklifinin ekinde yer alan koordinatların, Limak-İçtaş ortaklığındaki Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri ile AYDEM’e ait Yatağan Termik Santrali’ni kapsadığı belirtildi. CHP, bu düzenlemeyle Zeytincilik Yasası’nın açıkça çiğnendiğini, madenciliğe açılacak alanlardan çıkarılacak kömürün ise sadece 10 yıllık ihtiyacı karşılayacağını ifade etti.
Adrese teslim yasa eleştirisi
Şerhte, teklifin “adrese teslim” olduğu, özellikle Limak-İçtaş ve AYDEM gibi şirketlere özel ayrıcalıklar sağladığı öne sürüldü. Bu durumun, yasaların genellik ilkesine ve Anayasa’nın 2. Maddesine aykırı olduğu kaydedildi.
Ayrıca, TEİAŞ’ın 2018–2024 arasında Limak ve İçtaş’a 151 milyon doların üzerinde kapasite ödemesi yaptığı da şerhe not düşüldü.
TBMM önünde protesto: “Kendi vatanımızda acı çekiyoruz”
Yasa teklifine karşı Türkiye’nin dört bir yanından gelen yurttaşlar, TBMM önünde protesto düzenledi. “Talana dur de”, “Toprağıma dokunma” yazılı dövizler taşıyan yurttaşlar, zeytinliklerin ve doğal alanların korunmasını talep etti.
Bazı yurttaşlar gözyaşlarını tutamazken, bir yurttaş “Dağlarımızı çöl ettiler. Köyümüzden gitmek istemiyoruz” diyerek tepkisini dile getirdi. Bir diğeri ise “Bu kadar maden çıkarılıyor da neden yoksullaşıyoruz?” diye sordu.