2025’in ilk çeyreğinde iç borç ödemelerinin %75’i faize gitti. Ekonomim yazarı İbrahim Ekinci, kamu borç yönetiminde “taşınan yükün borcun kendisinden değil, faiz maliyetinden kaynaklandığını” vurguladı.
Ekonomim.com yazarı İbrahim Ekinci, Türkiye’nin iç borçlanma dengesinde yaşanan dramatik bozulmayı 2025’in ilk çeyrek verileri üzerinden analiz etti. Ekinci’nin değerlendirmelerine göre, iç borç servisinde faiz ödemeleri hem toplam ödeme içinde hem de ana para karşısında tarihi zirvelere ulaşmış durumda.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2025’in ilk üç ayında iç borç için yapılan toplam ödemenin %74,7’si faiz giderlerinden oluştu. Diğer bir ifadeyle, her 4 liralık ödeme içinde 3 lira doğrudan faize gitti. Bu dönemde yalnızca 117 milyar TL ana para ödenirken, buna karşılık 346,4 milyar TL faiz ödemesi yapıldı.
Faiz Yükü Son Yıllarda Hızla Arttı
Ekinci’nin analizine göre, iç borç servisinde faiz yükü 2017’den itibaren keskin bir artış trendine girdi:
• 2017: %40
• 2019: %45,8
• 2020: %31
• 2021: %28,4
• 2022: %42,6
• 2023: %48,3
• 2024: %57,3
• 2025 (ilk çeyrek): %74,7
Ekinci bu tabloyu şöyle özetliyor:
“İlk kez iç borç servisinin üçte ikisinden fazlası faize gidiyor. Faiz ödemeleri, ana para ödemesinin yaklaşık 3 katına ulaşmış durumda.”
Dış Borçta Daha Ilımlı Ama Yine de Endişe Verici
Dış borç cephesinde ise faiz yükü iç borca kıyasla daha düşük seyrediyor. 2025’in ilk çeyreğinde dış borçta faiz ödemeleri toplam borç servisinin %26,9’unu, anapara ödemelerinin %36,7’sini oluşturdu.
Yıl sonuna kadar programlandığı şekilde devam edilirse, bu oranların sırasıyla %35,7 ve %55,6’ya ulaşması bekleniyor.
Geçmişteki bazı dönemlerde ise dış borç faiz yükü çok daha yüksekti:
• 2013: %46
• 2023: %46,5
Özellikle 2023’te dış borç anapara ödemesi 164 milyar TL, faiz ödemesi ise 142,5 milyar TL olmuştu. Bu oran neredeyse bire birdi.
Yorum: Borç Yönetimi “Faize Çalışıyor”
İbrahim Ekinci, yazısının sonunda borç yönetiminde öncelikli sorunun borcun kendisinden çok borcun taşınmasının maliyeti olduğunu vurguluyor:
“Kamu borçlanmasında asıl yük, borcun kendisi değil, borcu taşımanın maliyeti. Faiz ödemeleri hem bütçeyi hem ekonomi yönetimini köşeye sıkıştırıyor. İç borçta faiz yükünün ana parayı katlaması, sürdürülebilirlik açısından alarm veriyor.”
