Birkaç yıl sonra ABD’deki 30 milyon sigara tiryakisi bir sabah uyanacak ve satın aldıkları sigaradaki nikotin oranının çok ama çok azaldığını fark edecek. Peki böyle bir durumda bağımlılar nikotin yoksunluğu çekip karaborsada tam nikotinli markaların peşine mi düşer yoksa bu sancılı deneyimden kurtulmak için elektronik sigaraya, nikotin sakızına veya daha az zararlı yöntemlere mi yönelir? The New York Times'ın Gazete Oksijen'de yer alan haberine göre, Haziran ayında bu senaryolardan birinin gerçekleşme ihtimali daha da arttı. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) yılda 480 bin can alan bağımlılığın etkilerini azaltmak adına sigaradaki nikotin seviyelerini kısmak için tedbir alınacağını açıkladı. Kurum teklifi tamamen hazır hale getirip sunmak için gelecek yılın mayıs ayını işaret etti. Ancak birçok uzmana göre düzenleyiciler nikotin seviyelerini tek seferde yüzde 95 azaltabilir. Federal kaynaklarla finanse edilen araştırmalara göre tiryakilerin sigara alışkanlığından kurtulmasına yardımcı olmak için en etkili oran bu. Nikotinin bağımlılık gücü kokain ve eroinle kıyaslanıyor. Şu anda sigarayı bırakmaya çalışan yetişkinlerin başarı oranı onda biri bile bulmuyor Ancak önce tütün endüstrisinin itirazlarına karşı durmak gerekiyor. Bu başarılırsa sağlık uzmanları sigaradaki nikotin seviyesini bağımlılık yapmayacak şekilde düşürmeye yönelik her çabanın bugüne dek benzeri görülmemiş radikal bir deney olacağını söylüyor. Tütünün içinde 7 binden fazla kimyasal var ve bunların birçoğu yandığı ve solunduğu zaman zararlı ama sigara içenlerin alışkanlığı sürdürmelerine sebep olan şey nikotin. Nikotin bir yandan beyindeki adrenalin artışını tetiklerken diğer yandan dolaylı olarak sağladığı dopamin akınıyla ferahlık ve rahatlama hissi veriyor. Aslında etkiler son derece kısa süreli; ağır tiryakilerin günde en az bir düzine doza, yani sigaraya ihtiyaç duymasının sebebi de bu. Son dönemdeki bu ve benzer çalışmalarda nikotini azaltmak için genetiği değiştirilmiş tütünler kullanılıyor. Wake Forest Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden tütün uzmanı Eric Donny “Tütündeki nikotini yeterince azaltırsanız bağımlılığı sürdürecek kadar nikotin almamış oluyorsunuz. Daha fazla sigara içmek bulantı gibi etkileri artırıyor çünkü akciğerlerin yanan bir maddeyle başa çıkma kapasitesinin de sınırı var” diyor. Tütün şirketleri ne diyor? Uzmanlar nikotini azaltmanın tiryakiler için büyük zorluklar getireceğini kabul ediyor. Şu anda sigarayı bırakmaya çalışan yetişkinlerin başarı oranı onda biri bile bulmuyor. Bazı bilim insanları nikotin düzeylerini tek hamlede çok fazla azaltma planlarına karşı uyarıda bulunuyor. Aralarında tütün şirketi yöneticilerinin de bulunduğu şüphecilere göre klasik sigarayı yasaklamak tiryakileri ithal ürünlere yöneltecek. Ayrıca ergenler dahil birçok sigara içicisinin düşük nikotinli sigarayla birlikte elektronik sigara ve nikotin sakızına yöneleceğini, bunların da klasik sigara kadar kanserojen olduğunu söylüyorlar. Buffalo Üniversitesi’nden tütün uzmanı Lynn T. Kozlowski 1981’den bu yana sigara tüketimine dair dört sağlık raporunun hazırlık sürecine katkı vermiş. Nikotinin bağımlılık yapma gücünün kokain ve eroinle yarışacak kadar yüksek olduğunu ve FDA’nın nikotin azaltmanın içici davranışındaki etkisini göz önüne alması gerektiğini ifade ediyor. Uzmanların yüzde 95’lik azaltımı desteklerken atıfta bulunduğu çalışmaların ücretli katılımcılarla yapıldığını söyleyen Kozlowski bu kişilerden bazılarının kendilerine verilen düşük nikotinli sigaraları kullanırken normalde içtikleri sigaraya da gizlice devam ettiklerini ekliyor. FDA’nın açıklaması üzerine konuşan içiciler ise her ne kadar sağlıklarına verdiği zararı bilseler de zorla vazgeçirilme ihtimaline olumlu bakmıyor. Chicago Ticaret Odası’nın önünde sigara molası verdiği sırada konuşan borsa simsarı Mike Harrigan oranın düşmesi halinde daha fazla sigara içmekten çekindiğini söylüyor. Harrigan “Yeni başlayanlara yararı dokunabilir ancak belli bir nikotin düzeyine alışkın olanlara zarar verecektir” diyor. Sigara yakmanın bir hafızası var FDA şu ana kadar sadece altı elektronik sigaraya onay verirken çok sayıda ürünü reddetti; bunlardan biri de Juul Labs. Kurum bu yaz başında Juul’un raflardan kaldırılmasına hükmetti; sebebiyse e-sıvı kartuşlarından sızabilen kimyasalların olası zararı. Ancak FDA sonrasında şirkete ürünü yeniden gözden geçirme izni verdi. Stanford Üniversitesi’nden bağımlılık uzmanı Dr. Judith Prochaska kanserli hastalara ve onların ailelerine sigarayı bıraktırma üzerine çalışan bir kliniğinin başında. Stresli bir telefon konuşması sırasında, içki içerken veya yemekten sonra sigara yakmanın güçlü bir bellek yarattığını, nikotin akını sebebiyle bunun da zihni sigarayı belli bir uyarıcı veya yardım çağrısıyla ilişkilendirmeye koşullandırdığını söylüyor. Doktor “Tüm bu gündelik davranışlar beyninize nikotinin gelmek üzere olduğunu söylüyor. Aynı Pavlov’un köpeği gibi ancak burada koşullandırıcı olarak son derece bağımlılık yapıcı bir uyuşturucu var” diyor. Sigara içen biri bir anda bırakınca karşılık görmeyen bu reseptörler anksiyeteyi, asabiyeti ve depresyonu tetikleyerek nikotinden uzaklaşmayı dayanılması güç hale getiriyor. Nikotin bantları, sakızları ve elektronik sigaralar bazı krizlerini durdursa da bir “iş birlikçiyle” kapalı bir alandan dışarı çıkma, yeni paketi açarken şeffaf bandı ve folyoyu sökme, ilk nefesin baş döndürücü etkisi gibi sigara ritüellerinin yerini alamıyor.