Yapay zeka (AI) alanına yapılan milyarlarca dolarlık yatırımlar, yalnızca teknoloji dünyasını değil, artık ABD ekonomisinin tamamını etkileyen bir güce dönüştü. Ancak bu hızlı yükseliş, giderek daha fazla uzmanın “yapay zeka balonu” uyarısı yapmasına neden oluyor.
Wall Street Journal’a konuşan yatırımcı Paul Kedrosky, ABD Başkanı Donald Trump döneminde getirilen gümrük vergilerinin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin, özel sektörün yapay zekaya yaptığı devasa harcamalar sayesinde geciktiğini öne sürdü.
Kedrosky’ye göre, yapay zeka altyapısına yapılan yatırımlar, 2000’li yıllardaki dot-com balonu döneminde internet ve telekom sektörüne yapılan tüm yatırımları geride bıraktı. Bu benzetme, birçok uzmana göre olası bir ekonomik çöküş riskine işaret ediyor.
Dot-com balonu nedir?
1990’ların sonunda internet şirketlerine yönelik aşırı iyimserlik ve spekülasyonla oluşan dot-com balonu, kârlı olup olmadıklarına bakılmaksızın “.com” uzantılı şirketlerin hızla değer kazanmasına neden olmuştu. Ancak 2000 yılında balon patladı, Nasdaq yüzde 75 değer kaybetti, binlerce şirket battı ve milyarlarca dolar yatırım buharlaştı.
Yapay zeka yatırımları tüketici harcamalarını solladı
Renaissance Macro Research Başekonomisti Neil Dutta’ya göre, 2025’in başından itibaren yapay zeka yatırımları, ABD ekonomik büyümesine tüketici harcamalarından daha fazla katkı sağlamaya başladı. Dutta bu durumu “benzeri görülmemiş” olarak nitelendirdi.
Ancak birçok uzmana göre tablo her an tersine dönebilir. Eğer yapay zeka şirketleri vaat ettikleri kârlılığı sağlayamazsa, bir kriz ABD ekonomisinin tamamını sarsabilir.
Teknoloji hisseleri zirvede, riskler de öyle
Yapay zekaya olan ilgi, teknoloji hisselerinin rekor seviyelere ulaşmasını sağladı. 2018’de 1 trilyon dolar değerine ulaşan ilk şirket olan Apple’ı, bugün yapay zeka odaklı dokuz şirket takip ediyor. Bunlardan biri olan Nvidia, yalnızca bir yılda değerini üç kat artırarak 4 trilyon dolara ulaştı. Microsoft ise geçen çeyrekte 30 milyar dolarlık yapay zeka yatırımı yaptığını duyurdu.
Ancak bu şirketlerin çoğu, milyarlarca dolarlık yatırımlarının sürdürülebilir gelir modellerine dönüşeceğini henüz kanıtlamış değil. Popüler sohbet robotları (örneğin ChatGPT) yüksek maliyetli ve çoğu kullanıcı ücretsiz sürümleri tercih ediyor.
Sektörde maaşlar uçtu, düzenleme bekleniyor
Futurism’e göre, yapay zeka uzmanlarına olan talep hızla artarken, Meta gibi dev şirketler rakip firmalardan yetenekli çalışanları “kaçırmak” için milyar dolarlık teklifler sunuyor. Ancak sektörün bu hızlı büyümesine karşın, Beyaz Saray’ın regülasyon konusunda sessiz kalması dikkat çekiyor.
Bazı uzmanlara göre, asıl tehdit içeriden değil dışarıdan, özellikle Çin gibi uluslararası rakiplerden gelebilir.
Bugün gözler, yapay zeka devlerine çevrilmiş durumda. Bu şirketler yalnızca yatırımcıları değil, tüm dünyayı yapay zekânın ekonomik ve toplumsal anlamda fayda sağladığına ikna etmek zorunda.
Ve ortada tek bir soru var:
Bu harcamalar sonunda gerçekten karşılığını verecek mi?