Yapay zekâ destekli antrenman programları giderek daha fazla kullanıcıya ulaşıyor. Ancak uzmanlara göre, bu programlara tek başına güvenmek bazı riskleri beraberinde getirebilir.
Kişisel antrenör tutmak ya da pahalı spor salonu üyelikleri yerine, yapay zekânın ücretsiz sunduğu egzersiz planlarıyla fit olmak cazip görünüyor. Küresel yapay zekâ fitness ve sağlıklı yaşam pazarı kısa süre önce 7,3 milyar sterlin büyüklüğe ulaştı.
Ücretli uygulamalar, kullanıcıların hedeflerine ve seviyelerine göre program çıkarabiliyor; egzersiz sonrası hislere göre antrenmanları güncelleyebiliyor. Ancak en çok tercih edilen ücretsiz platformlardan biri ChatGPT. Peki gerçekten yalnızca YZ’ye güvenerek sağlıklı bir şekilde forma girmek mümkün mü?
Araştırma ne diyor?
Connecticut Üniversitesi’nin de aralarında bulunduğu araştırmacılar, ChatGPT’den hipertansiyon, diyabet ve kemik erimesi olan kişiler için egzersiz önerileri istedi. Sonuçlar her zaman tıbbi standartlarla örtüşmedi. Önerilerin %53’ünde “önce doktora danışın” ifadesi yer aldı. Araştırmacılara göre bu uyarı gereksiz tekrara dönüşüp kişileri spordan uzaklaştırabilir. Çalışma, geçen yıl JMIR Medical Education dergisinde yayımlandı.
“İnsan dokunuşu hâlâ şart”
İngiltere Fizyoterapistler Birliği’nden Ash James, YZ’nin yalnızca destekleyici bir araç olduğunu vurguladı:
“ChatGPT dev veri setleriyle eğitildi ama bir antrenörün ya da doktorun klinik yargısına sahip değil. Formunuzu gözlemleyip düzeltmek hâlâ insana özgü bir şeydir.”
Deneyimler ne gösterdi?
Kolları şekillendirmek: 56 yaşındaki bir kullanıcı “Michelle Obama gibi kollar” için program istedi. YZ, süre konusunda gerçekçi yanıtlar verse de sunduğu 12 haftalık plan yüklenme artışında yetersiz bulundu.
Maraton hazırlığı: Yeni başlayanlara 6 haftalık plan önermesi “fazla agresif” görüldü, sakatlık riskini artırabilir.
Esneklik: Verdiği egzersizler faydalı olsa da “parmak uçlarına sık sık dokunmaya çalışın” tavsiyesi riskli kabul edildi.
Doğum sonrası: YZ, bu alanda en doğru yaklaşımı sergiledi. Ağır egzersiz önermedi, yürüyüş ve Kegel hareketleri tavsiye etti. Uzmanlara göre bu öneriler “altın standart”.
Göbek eritme: Bölgesel yağ yakımının mümkün olmadığını doğru aktardı. Ancak önerilen program fazla hafifti.
Sakatlık: Ayak bileği burkulmasında hâlâ güncelliğini yitirmiş RICE protokolünü önerdi. Oysa yeni yaklaşım PEACE protokolü.
Motivasyon zayıf
YZ’nin plan çıkarabilse de insanın sağladığı moral desteğini veremediği de gözlendi. Yine de şu benzetme dikkat çekti:
“Motivasyon güvenilmezdir; bir kedi gibidir: Bazen sevimlidir, bazen yatağın altına saklanır
. Asıl ihtiyacınız olan şey ivmedir.”
