Silikon Vadisi’nin önde gelen teknoloji yöneticilerinin, embriyolara IQ taraması yapmayı vaat eden yeni bir genetik test hizmeti için 50 bin dolara kadar para ödediği bildirildi. Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre bazı ebeveynler ve “teknoloji fütüristleri”, Amerika’nın en zeki çocuklarını yetiştirmek amacıyla bu hizmete yöneliyor.
Üst düzey çöpçatanlık hizmetleri sunan ve kimi müşterilerinden 500 bin dolara kadar ücret alan Jennifer Donnelly, teknoloji yöneticileri arasında “akıllı çocuk” sahibi olma arzusunun arttığını söyledi. Donnelly, “Şu anda görüştüğüm üç teknoloji CEO’su var ve hepsi de Sarmaşık Ligi mezunlarını tercih ediyor” dedi.
Nucleus Genomics ve Herasight gibi girişimler, müşterilerin tüp bebek sürecinde hangi embriyoları seçeceğine karar vermesine yardımcı olmak için, genetik verilere dayalı IQ tahminlerini sunmaya başladı. San Francisco Körfez Bölgesi’nde rağbet gören bu testlerin fiyatı Nucleus’ta yaklaşık 6 bin dolar, Herasight’ta ise 50 bin dolara kadar çıkıyor. Geçen ay Herasight’la ilgili bir gönderiye “Harika” yanıtını veren Elon Musk, bu fikre olan ilgisini açıkça göstermişti.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne göre, halihazırda yalnızca ticari olarak sunulan poligenik embriyo taraması (polygenic embryo screening / PES), embriyoları hem kompleks hastalık riskleri hem de boy ve IQ gibi özellikler açısından analiz ediyor.
Ancak bu uygulamalar etik tartışmaları da beraberinde getiriyor. Eleştiriler; hangi hastalıkların test edileceğine kimin karar vereceği, sonuçların ne kadar güvenilir olduğu ve bu hizmetin yalnızca yüksek gelir grubuna mı hitap edeceği sorularında yoğunlaşıyor. Stanford Üniversitesi Hukuk ve Biyobilimler Merkezi Direktörü Hank Greely, “Bu adil mi? Birçok kişi bu konuda endişeli” dedi.
Bazı uzmanlar, bunun bir bilimkurgu senaryosunu andırdığını söylüyor: Zenginlerin yarattığı genetik olarak üstün bir kastın yönetimi ele geçirdiği, geri kalan nüfusun ise alt sınıfa itildiği bir gelecek… Harvard Tıp Fakültesi’nden istatistiksel genetikçi Sasha Gusev, “Bence kendilerini zeki ve başarılı görüyorlar ve ‘iyi genler’ sayesinde bulundukları yerde olmayı hak ettiklerini düşünüyorlar. Artık çocuklarına da aynı şeyi yapabileceklerini düşündükleri bir araca sahipler” ifadelerini
kullandı.
