Çikolata, peynir, kırmızı şarap… Yedikleriniz ve içtikleriniz migren ağrınızı şiddetlendirebilir ya da hafifletebilir. Peki, gerçekten bazı gıdalar migrenin tetikleyicisi mi? Uzmanlara göre yanıt kişiden kişiye değişiyor.
Migren ve olası tetikleyiciler
İngiltere’de yaklaşık 10 milyon kişi migrenle yaşıyor. Migrenin en sık görüldüğü yaş aralığı 25–55, kadınlarda ise daha yoğun görülüyor. Kesin nedenleri henüz bilinmeyen migrenin tetikleyicileri arasında bazı gıdalar da yer alabiliyor.
Hollanda Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Prof. Gisela Terwindt, migren hastalarının yüzde 30’unun belirli yiyeceklerin ağrılarını tetiklediğini fark ettiğini söylüyor. Ancak herkeste ortak bir tetikleyici belirlemek güç.
2015’te Oklahoma Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma; peynir, kırmızı şarap, çikolata, monosodyum glutamat (MSG), nitrat içeren işlenmiş etler (sosis, pastırma, salam gibi), tiramin açısından zengin gıdalar (tofu, soya ürünleri) ve turunçgillerin en yaygın tetikleyiciler arasında olduğunu ortaya koydu.
İngiltere Beslenme Derneği’nden Dr. Duane Mellor, “Migrenle bağlantısını en güçlü şekilde gördüğümüz besinler tiramin içeren gıdalar” diyor. Tiramin; peynir, çikolata, kırmızı şarap gibi birçok üründe bulunuyor ve aşırı tüketildiğinde migreni tetikleyebiliyor.
NHS’ten beslenme önerileri
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS), migren hastalarına bir ay boyunca yüksek amin içerikli yiyeceklerden uzak durmalarını ve bu sürede semptomlarını takip etmelerini tavsiye ediyor. Kaçınılması önerilenler arasında çikolata, peynir, kahve, çay, alkollü ve düşük alkollü biralar, şaraplar, turunçgiller, domuz eti, baklagiller, karides ve yengeç yer alıyor.
Düzenli yemek ve sıvı tüketiminin önemi
Uzmanlara göre öğün atlamak ve düzensiz beslenmek de migreni tetikleyebiliyor. Terwindt’in aktardığı araştırmaya göre, kadınların yüzde 50’si, erkeklerin ise yüzde 40’ı öğün atlamanın migren ataklarını artırdığını belirtiyor. Dehidrasyon da önemli bir tetikleyici; alkol tüketimi ise hem doğrudan hem de dolaylı yoldan bu riski artırabiliyor.
Migreni önlemek için beslenme düzeni
2022’de Stanford Üniversitesi’nden uzmanlar, migrene yönelik net beslenme önerileri yapabilmek için daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurgulasa da, sağlıklı ve dengeli beslenmenin ağrıların hafiflemesine yardımcı olabileceğini belirtiyor. Glisemik indeksi düşük gıdalar, ketojenik diyet ve DASH diyeti olumlu sonuçlar veren beslenme modelleri arasında gösteriliyor.
Migren Derneği, hastalara baş ağrısı günlüğü tutmalarını öneriyor. Böylece kişisel tetikleyicilerin tespit edilmesi mümkün olabiliyor. Ancak uzmanlar, tetikleyici olduğu düşünülen bir besinin tamamen diyetten çıkarılması durumunda, o besindeki temel besin maddelerinin başka kaynaklardan alınması gerektiğini hatırlatıyor.
