Beyaz Saray’dan bir yetkili, salı günü yaptığı açıklamada ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile “yakın gelecekte” bir görüşme planı olmadığını bildirdi.
Ukrayna, Avrupalı müttefikleriyle birlikte Rusya’ya ateşkes çağrısı yapmış ve bunu gelecekteki müzakereler için bir başlangıç noktası olarak değerlendirmişti. Kiev yönetimi bu tavrını korurken, Washington da bu yaklaşımı destekliyor.
Moskova ise pozisyonunda bir değişiklik olmadığını vurguladı. Kremlin’e göre ateşkes “masada değil.” Buna rağmen Rusya, Alaska Zirvesi’nden iki ay sonra Putin ile Trump arasında Budapeşte’de yapılması planlanan ikinci görüşmeye olumlu yaklaşıyor.
Trump ise mevcut temas hattını, “bir ilk adım” değil, Moskova’nın dört yıldır sürdürdüğü savaşa son verecek nihai bir anlaşmanın temeli olarak değerlendiriyor.
Geçtiğimiz cuma günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşen Trump, “Bulundukları yerde dursunlar. İkisi de zaferi ilan etsin,” ifadelerini kullanmıştı.
Zirve takvimi ve diplomasi trafiği
Trump, İsrail ile Hamas arasında sağlanan Gazze ateşkesinin momentumunu, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına son vermek için de kullanmak istediğini açıklamıştı. Bu kapsamda Putin ile görüşmenin “yaklaşık iki hafta içinde” yapılmasını talep etmişti.
Bu görüşmeye hazırlık amacıyla, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ön görüşme yapması planlanıyordu. Ancak salı gecesi ABD medyası, iki isim arasındaki ilk telefon görüşmesinde Moskova ve Washington’ın pozisyonları arasındaki farkların derin olduğunu ve bu nedenle sürecin ertelenebileceğini bildirdi.
Rubio–Lavrov görüşmesinin ertelenip ertelenmediği sorulduğunda, Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu iddiayı “medya şovu” olarak niteledi. Görüşmenin, AB liderlerinin Brüksel’de Zelenskiy ile Ukrayna ve Avrupa savunmasını tartışmak üzere toplanacağı perşembe günü yapılması planlanıyordu.
Moskova: “Pozisyonumuz değişmedi”
Lavrov, salı günü yaptığı açıklamada, Rubio ile görüşmede tarafların “Putin ve Trump tarafından Alaska’da varılan anlaşmaları uygulama konusundaki kararlılıklarını teyit ettiklerini” belirtti.
Trump, Alaska zirvesinde Putin’in savaşa son verecek bir barış anlaşması istediğini söylediğini açıklamıştı. Ekim başında Trump’ın eski Ukrayna temsilcisi de, Putin’in Zelenskiy ile görüşmeyi Trump’a vaat ettiğini aktarmıştı.
Ancak Kremlin, o tarihten bu yana doğrudan müzakerelere karşı çıkıyor ve ateşkes çağrılarını reddediyor. Lavrov, Moskova’nın Alaska zirvesinden bu yana tutumunu değiştirmediğini vurgulayarak, “Kök nedenler ele alınmadan yapılan ani ateşkes çağrıları, Alaska’da varılan anlaşmalara aykırıdır,” dedi.
Moskova’ya göre bu “kök nedenler”, Ukrayna’nın AB ve NATO’ya katılma arzusu, NATO’nun “doğuya genişlememe taahhüdünü ihlal ettiği” iddiası, etnik Ruslara yönelik ayrımcılık ve Putin’in “Ukrayna’nın dezenazifikasyonu” olarak adlandırdığı söylemleri içeriyor.
Putin yönetimi, 2022’de Ukrayna’ya başlattığı kapsamlı işgali bu iddialarla gerekçelendirmiş, ancak hiçbir kanıt sunmamıştı.
Avrupa’dan ortak ateşkes çağrısı
Avrupa liderleri, Zelenskiy ile birlikte salı günü yaptıkları açıklamada Ukrayna’daki mevcut cephe hattında ortak ateşkes çağrısı yaptı.
“Uluslararası sınırların zorla değiştirilemeyeceği ilkesine bağlı kalmaya devam ediyoruz,” ifadeleri kullanıldı.
Lavrov ise Avrupalıları, ateşkesi Ukrayna’ya silah sevkiyatını kolaylaştırmak için dayatmakla suçladı ve AB’nin Kiev’i “Rusya topraklarındaki sivillere saldırmaya teşvik ettiğini” öne sürdü.
Moskova, Ukrayna’daki geniş çaplı işgalin üzerinden üç buçuk yıl geçmesine rağmen sivil altyapıları hedef almaya devam ediyor.
