Kısaca Mario olarak bilinen oyun, ilk kez 1985’te Japonya’da Nintendo Entertainment System (NES) için piyasaya sürüldü. O tarihten bu yana yaklaşık 40 milyon kopya satılarak tüm zamanların en popüler oyunlarından biri oldu.
Mario, bugüne dek 200’den fazla oyunda yer aldı; bunlar arasında Mario Bros. (1983), Luigi ile ortak maceraları (1992) ve dünya çapında fenomen haline gelen Mario Kart serisi bulunuyor.
Zamanla oyuncaklardan koleksiyon ürünlerine, animasyon filmlerden eğlence merkezlerine kadar geniş bir evrende yaşamaya başlayan Mario, video oyun dünyasının ötesinde de bir popüler kültür ikonu haline geldi.
Ama Mario nasıl oldu da sıradan bir tesisatçıdan küresel bir yıldıza dönüştü? Ve 40 yıl sonra bile neden hâlâ oyuncuların hayallerini süslüyor?
Mütevazı başlangıç: Jumpman’den Mario’ya
Mario, aslında oyun dünyasına Donkey Kong (1981) ile girdi. Shigeru Miyamoto’nun geliştirdiği oyunda karakterimizin adı Jumpman idi ve mesleği marangozdu. Görevi ise sevgilisi Pauline’i dev goril Donkey Kong’un elinden kurtarmaktı.
İlk tasarımda “Ossan” (Japonca’da ‘orta yaşlı adam’) olarak anılan karaktere sonradan Nintendo Amerika’nın depo sahibi Mario Segale’nin adı verildi.
1983’te çıkan Mario Bros. ile mesleği tesisatçıya dönüştürüldü. Tulumu, şapkası ve bıyığıyla Mario artık hem akılda kalıcı hem de kolay tanınır bir karakterdi.
Yalınlığın gücü
Miyamoto’ya göre Mario’nun başarısının sırrı, basit ve evrensel deneyimleri oyuna aktarmasıydı:
“Herkes boşluğa düşmekten korkar. Herkes bir engelin üzerinden atlamaya çalışır. İşte Mario’nun cazibesi, bu deneyimlerin sadeliğinde saklı.”
1985’te yayımlanan Super Mario Bros., Mario’yu dönüştürücü bir karaktere çevirdi. Oyundaki mantarlar, yıldızlar ve özel güçler, onun yeteneklerini sürekli değiştirdi ve oyuncular için yeni sürprizler sundu.
Sonraki yıllarda Mario, uçan tanukiden arıya, kediye kadar farklı formlara büründü. Doktor, sanatçı, besteci, sporcu gibi rollerde de karşımıza çıktı.
Müzik ve sesin gücü
Mario’nun başarısında seslerin ve müziğin de büyük payı vardı. Koji Kondo’nun bestelediği melodiler, yalnızca birkaç nota ile akılda kalıcı hale geldi.
1990’lardan itibaren Charles Martinet’in sesi de Mario’ya hayat kattı. “It’s-a me, Mario!” sloganı, karakterin ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Beyaz perdede Mario
1993’te çekilen ilk canlı aksiyon Super Mario Bros. filmi, hayal kırıklığı yarattı. Oyuncu Bob Hoskins bile filmi kariyerinin en kötü işi olarak nitelendirdi.
Ancak 2023’te gösterime giren yeni animasyon filmi, gişede büyük başarı elde etti. Mario artık yalnızca bir oyun kahramanı değil, aynı zamanda sinema ve internet kültürünün de bir yıldızı.
Mario’nun kalıcı büyüsü
Mario, yalnızca bir video oyun karakteri değil; sanat eserlerine, toplumsal eleştirilere ve farklı kültürel uyarlamalara da ilham kaynağı oldu. “Suriyeli Mario” adlı bağımsız oyun, mültecilerin yaşadığı zorlukları anlattı. Cory Arcangel’in “Super Mario Clouds” enstalasyonu ise çağdaş sanat galerilerinde yer buldu.
40 yıl sonra bile Mario hâlâ hem eski
hem yeni nesillerin hayallerini süslemeye devam ediyor.
