Almanya'da 23 Şubat'ta yapılan erken seçimlerden birinci güç olarak çıkan CDU/CSU partileri ile koalisyonu kurdukları SPD'nin ortak başbakan adayı ve CDU Genel Başkanı Friedrich Merz bugün mecliste yapılan ilk tur oylamada gerekli çoğunluğu sağlayamayarak başbakan seçilemedi. Bu Almanya tarihinde bir ilk.
Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti'den (SPD) oluşan koalisyonun mecliste 328 sandalyesi bulunuyor. Başbakan seçimi için de meclis çoğunluğu olan 316 oy gerekli. Ancak koalisyon sözleşmesini dün imzalayan ortakların adayı Merz gizli yapılan oylamada sadece 310 oy alabildi. Böylece Başbakanlık oylamasının ilk turunu kaybetti.
Başbakanın seçilememesi nedeniyle öğleden sonrna planlanan bakanların yemin töreni ile hükümet devir teslimi de gerçekleşemeyecek.
Ülkeyi yaklaşık 4 yıldır yöneten üçlü koalisyonun Başbakanı Olaf Scholz'a dün geleneksel bir askeri törenle veda edilmişti. Yeni başbakan ise göreve başlayamadı. Peki dünyanın en büyük ekonomilerinden olan, Avrupa Birrliği'nin motor ülkesi Almanya'yı şu an kim yönetiyor?
Scholz geçici olarak Başbakanlığı yürütecek
Başbakan seçilemeyen Merz'in başarısızlığının ardından dağılan hükümetin Başbakanı Scholz, dünkü veda törenine rağmen göreve devam edecek. Nitekim Almanya Anayasa'nın 69'uncu maddesine göre, başbakanın "halefi atanana kadar" görevine devam etmesi gerekiyor. Buna göre mevcut kabine de yenisi yemin edip göreve başlayana kadar geçici olarak görevine devam etmek zorunda.
Bundan sonra süreç nasıl ilerleyecek?
Almanya Anayasası, bir adayın başbakan seçiminin ilk turunda başarısız olması halinde 63'üncü madde uyarıncı şunları öngörüyor: "Önerilen aday seçilmezse, Almanya Federal Meclisi, ilk seçim turundan sonraki 14 gün zarfında üyelerinin yarısından fazlasıyla bir federal başbakan seçebilir". Yani iki hafta içinde yapılacak ikinci tur oylamada da başbakan seçimi için 316 oy ile mutlak çoğunluğun sağlanması gerekiyor.
Yeni koalisyonun Başbakan adayı Merz'in ülke tarihine geçen hezimetinin ardından yeni koalisyonun ortakları toplanarak müzakerelere başladı. Koalisyon mensubu 328 vekilden kimlerin Merz'i desteklemediği incelenirken, bir sonraki turda mutlak çoğunluğun sağlanması için yoğun görüşmeler de yürütülüyor. Eğer görüşmeler sonrası Merz'in yapılacak ikinci turda mutlak çoğunluğu sağlamasına kesin gözüyle bakılırsa iki haftayı beklemeden, erken bir tarihte de aday olması ve seçimin yapılması mümkün. Anayasa bu iki hafta içinde farklı adaylarla çok sayıda oylama yapılmasını da mümkün kılıyor.
Ancak iki haftalık süre zarfında yapılan oylama veya oylamalarda da meclisin mutlak çoğunluğu olan 316 sağlanamazsa daha sonra başbakan seçimi için sadece basit çoğunluk yeterli oluyor. Anayasa'da bu durum şöyle düzenleniyor: "Söz konusu süre içinde (14 gün) başarılı bir seçim gerçekleşmezse, en çok oyu alanın seçildiği yeni bir seçim turu derhal yapılır". Yani bir bekleme süresi şart koşulmuyor.
Başbakan seçilen kişinin de Cumhurbaşkanı tarafından yedi gün içinde atanması gerekiyor. Teorik olarak sadece basit çoğunlukla yapılan bir başbakan seçimi sonrası Cumhurbaşkanı alternatif olarak yedi gün içinde Almanya Federal Meclisi'ni feshedip yeni bir seçim çağrısına da hükmedebilir.
